KIEDY OCHRONA SŁUCHU JEST KONIECZNA?

Przed konsekwencjami oddziaływania hałasu najlepsze zabezpieczenie zapewnią pracownikowi indywidualne ochrony słuchu

Czym jest hałas?

Pod pojęciem hałasu kryją się wszelkie niepożądane, uciążliwe oraz szkodliwe dźwięki, jakie oddziałują na narząd słuchu, a co za tym idzie ludzkie zdrowie. Narażanie narządu słuchu na długotrwałe działanie hałasu wywrzeć może negatywny wpływ na jakość słyszenia, ale również upośledzić może funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego. Praca w nadmiernym hałasie przyczynić może się do występowania bólów głowy, wzmożonej pobudliwości, osłabionego czasu reakcji, nerwic, nadciśnienia tętniczego oraz chorób wzroku.

Ważne! Warunkiem skuteczności środka ochrony słuchu jest stosowanie go przez cały czas przebywania w miejscu, gdzie występuje zagrożenie hałasem. Nieprawidłowe stosowanie ochron może prowadzić do utraty słuchu, zaburzenia równowagi i innych zagrożeń.

Kiedy stosowanie ochrony słuchu jest konieczne?

Hałas powstaje w wyniku drgań, które jako fale ciśnienia rozprzestrzeniają się w powietrzu. Im fale ciśnienia są silniejsze, tym głośniejszy jest hałas. Miarę tych fal wyraża się w decybelach (dB), a obciążenie poziomem hałasu dla uszu mierzone jest w jednostce dB(A).
Ochronę pracowników zatrudnionych w miejscu pracy obciążonym hałasem reguluje dyrektywa WE 2003/10/WE w sprawie ochrony przed hałasem. Stanowi ona, że pracodawca zobowiązany jest zapewnić ochronę słuchu od obciążenia hałasem rzędu 80 dB, zaś w przypadku fal od 85 dB pracownik zobowiązany jest do stosowania odpowiedniej ochrony słuchu:
▫ brak obowiązku posługiwania się ochrony słuchu: ⌀ poziom hałasu < 80 dB, hałas impulsowy
< 135 dB
▫ obowiązek zapewnienia ochrony słuchu przez pracodawcę, z jednoczesnym brakiem obowiązku jej stosowania przez pracownika: ⌀ poziom hałasu 80 dB do 85 dB lub hałas impulsowy 135 dB do 137 dB
▫ obowiązek zapewnienia ochrony słuchu ze strony pracodawcy, przy jednoczesnym obowiązku jej stosowania przez pracownika: ⌀ poziom hałasu > 85 dB, hałas impulsowy > 137 dB
WAŻNE! Należy przy tym przestrzegać wymogów bezpieczeństwa technicznego, które wynika z norm od EN 352-1 do EN 352-8.

DOBÓR ODPOWIEDNIEJ OCHRONY SŁUCHU

Słuch to jeden z najcenniejszych ludzkich zmysłów. To dzięki niemu człowiek może sprawnie funkcjonować i cieszyć się słuchaniem ulubionej muzyki, rozmowami, delektowania się odgłosami przyrody.

Jakie aspekty uwzględnić należy przy doborze ochrony słuchu?

• wyznaczenie obciążenia hałasem w miejscu pracy,
• osobiste preferencje,
• wartość SNR w sytuacji kiedy dotyczy to produktów służących do ochrony słuchu – wartość ta informuje o tym, jak silnie produkt obniża pierwotny poziom hałasu,
• gdy częstotliwość jest dokładnie znana, zalecane jest dobranie ochrony słuchu według wartości:

- H hałas wysokoczęstotliwościowy
- M hałas średnioczęstotliwościowy
- L hałas niskoczęstotliwościowy
Zwrócić należy uwagę, iż w większości przemysłowych zakładów produkcyjnych panuje hałas M, czyli średnioczęstotliwościowy.

• unikać należy zbyt mocnej izolacji akustycznej , gdyż w sytuacji gdzie poziom hałasu resztkowego jest niższy od 70 dB, dochodzi do nadmiernego wytłumienia dźwięków, co powodować może problemy z rozumieniem przekazywanych treści i poczucia izolacji
• poziom hałasu resztkowego wynosić powinien między 70 i 80 dB.

WAŻNE! Ochronę słuchu w środowisku pracy obciążonym hałasem należy stosować ciągle. Chociażby krótkie przerwy w stosowaniu ochrony słuchu przyczynią się do całkowitej utraty działania ochronnego produktów.

RODZAJE ŚRODKÓW OCHRONY SŁUCHU

W sytuacji codziennego przebywania w miejscu, GDZIE natężenie dźwięku przekracza 85 dB, ochrona słuchu jest koniecznością. Wtedy to pracodawca zapewnić powinien pracownikowi odpowiednie środki ochrony indywidualnej w postaci poniższych rozwiązań:

Nauszniki przeciwhałasowe

Składają się z dwóch czasz tłumiących, obejmujących małżowiny uszne i przylegających do głowy delikatnymi poduszkami uszczelniającymi wypełnionymi zazwyczaj pianką ze sztucznego tworzywa bądź cieczą. Czasze tłumiące wypełnia zaś materiał pochłaniający dźwięk.
Nauszniki przeciwhałasowe dzielą się na niezależne lub mocowane do hełmów ochronnych.

Wkładki przeciwhałasowe

To ochronniki słuchu przeznaczone do noszenia w zewnętrznym kanale słuchowym albo w małżowinie usznej i przeznaczone są do szczelnego zamknięcia kanału słuchowego. Wkładki dzielą się na jednorazowego bądź wielokrotnego użytku. Biorąc pod uwagę specyfikę budowy przewodu słuchu wkładki przeciwhałasowe formowane mogą być pod indywidualne zamówienie każdego użytkownika.

Ochronniki aktywne

Stanowią bardzo ciekawe rozwiązanie, doskonale sprawdzające się w miejscach o zmiennym natężeniu dźwięku. Podczas pracy w pomieszczeniu charakteryzującym się niskim natężeniem hałasu słuchawki wzmacniają dźwięki, zaś w miejscach gdzie poziom hałasu przekracza 80 dB, dźwięki zostają tłumione. Do wyposażenia tego typu ochronników należy mikrofon lub kilka mikrofonów, które wychwytują słabe dźwięki z otoczenia. Niektóre modele, te z tak zwanej wyższej półki, umożliwiają podłączenie do ochronników radiotelefonu, czy też telefonu komórkowego bezprzewodowo w technologii Bluetooth. Niezależny, przeznaczony tylko do tego celu, mikrofon pozwala na swobodne prowadzenie telefonicznej rozmowy.

REGULACJE PRAWNE

W Polsce na uciążliwe działanie hałasu narażonych może być ponad 10 milionów pracowników. Są to najczęściej osoby zatrudnione w przemyśle metalurgicznym, drzewnym, włókienniczym, środkach transportu, pracownicy branży hutniczej i górnictwa.
Jakie akty prawne odnoszą się do ochrony słuchu i o czym stanowią?

1) Według obowiązującego stanu prawnego, jakim jest rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 6.06.2014 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy:

• poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy lub tygodnia pracy nie może przekraczać 85 dB,
• maksymalny poziom dźwięku A nie może przekraczać wartości 115 dB,
• szczytowy poziom dźwięku C nie może przekraczać wartości 135 dB. Wartości progów działania dla wielkości charakteryzujących hałas, określone zostały w załączniku do r.b.h.p.n.h. i wynoszą:
• dla poziomu ekspozycji na hałas odniesionego do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy lub poziomu ekspozycji na hałas odniesionego do tygodnia pracy - wartość progu działania wynosi 80 dB,
• dla szczytowego poziomu dźwięku C - jako wartość progu działania przyjmuje się wartość NDN wynoszącą 135 dB.

2) Zgodnie z § 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z 5.08.2005 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne, w sytuacji gdzie uniknięcie lub wyeliminowanie ryzyka zawodowego wynikającego z narażenia na hałas nie jest możliwe za pomocą środków ochrony zbiorowej lub organizacji pracy, pracodawca ma obowiązek:

• udostępnić środki ochrony indywidualnej słuchu i nadzorować prawidłowość ich stosowania, jeżeli wielkości charakteryzujące hałas w środowisku pracy osiągają bądź przekraczają wartości najwyższych dopuszczalnych natężeń (NDN),
• udostępnić środki ochrony indywidualnej słuchu, jeżeli wielkości charakteryzujące hałas w środowisku pracy przekraczają wartości progów działania.

3) W myśl art. 207 § 2 Kodeksu pracy pracodawca zobowiązany jest do ochrony zdrowia i życia pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Dalej o obowiązku nieodpłatnego zapewnienie pracownikowi środków ochrony indywidualnej – mówi art. 237(6) § 1 Kodeksu pracy.

WAŻNE! Długotrwałe przebywanie w hałasie bez odpowiedniego zabezpieczenia spowodować może trwałe upośledzenia. Dlatego nie należy bagatelizować używania środków ochrony słuchu.

Środki ochrony słuchu dostosowane do konkretnej sytuacji. Żeby zagwarantować bezpieczeństwo, efektywność i komfort muszą odpowiednio tłumić hałas.
Pełna oferta rozwiązań dostępna na stronie www.bezpieczenstwo-bhp.pl w zakładce OCHRONA SŁUCHU.