BHP w pomieszczeniach biurowych

Jak stworzyć bezpieczne warunki pracy w biurze?

Stworzenie bezpiecznych warunków pracy w biurze to jeden z podstawowych obowiązków pracodawcy. Jeżeli nie przestrzega wyznaczonych przez ustawodawcę przepisów, może liczyć się z poważnymi konsekwencjami. O czym należy pamiętać podczas tworzenia miejsca pracy?

Bezpieczne warunki pracy w biurze – podstawowe zasady

Bezpieczne warunki pracy w biurze:

• właściwe oświetlenie naturalne (okno) oraz sztuczne, zapewnienie właściwej temperatury, dobrej wymiany powietrza i ochrony przed wilgocią, 
• w biurze mogą występować jedynie w pełni sprawne instalacje elektryczne i urządzenia, które nie generują zagrożenia dla zatrudnionych osób, 
• obowiązkiem pracodawcy jest zapewnić zatrudnionym osobom dostęp do wody — służy do gaszenia pragnienia, zapewnienia bezpieczeństwa przeciwpożarowego oraz do celów higienicznych, 
• w biurze każdy pracownik ma otrzymać co najmniej 2 m2 wolnej podłogi, która nie jest zajęta przez sprzęt oraz 13 m3 wolnej objętości pomieszczenia, 
• wymagane jest oznakowanie progów, które znajdują się pomiędzy pomieszczeniami, albo należy je całkowicie zlikwidować, 
• pracodawca jest zobligowany do wykonywania pomiarów natężenia i równomierności oświetlenia elektrycznego, które występuje na stanowiskach pracy.

Biuro jako stałe miejsce pracy zatrudnionych osób

Wiele osób żyje w przekonaniu, iż biuro jest jednym z najbezpieczniejszych miejsc pracy, gdzie nie trzeba myśleć i stosować przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy — takie przeświadczenie jest błędne. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy z 26 września 1997 roku nakłada na biuro obowiązek spełnienia konkretnych wymogów.

Zacznijmy od tego, że pomieszczenie pracy to pomieszczenie na pobyt pracowników, które służy do wykonywania powierzonych obowiązków. W większości przypadków spełnia ono także wymogi pomieszczenia pracy stałej, gdzie łączny czas przebywania jednego pracownika jest dłuższy niż 4 godziny na dobę. 

BHP w biurze — o czym należy pamiętać?

Pierwszym obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie porządku i czystości w miejscu pracy. Musi zadbać także o okresowy remont i konserwację pomieszczeń w celu zachowania wymogów BHP w miejscu pracy.

Bardzo ważne jest właściwe oświetlenie, zarówno naturalne, jak i sztuczne. Obowiązujące przepisy wskazują, iż biuro nie powinno mieścić się poniżej poziomu terenu, jak na przykład w suterenie czy piwnicy.

Przepisy wskazują, iż pracodawca jest zobligowany do zagwarantowania wymaganej temperatury i wymiany powietrza, zabezpieczenia przed wilgocią i niekorzystnymi warunkami cieplnymi, wymagana jest ochrona przed nasłonecznieniem, drganiami oraz innymi czynnikami, które mogą mieć niekorzystne i szkodliwy wpływ na zdrowie pracowników. 

Jakie wymiary powinno mieć biuro?

Zgodnie z § 19, wymiary biura są uwarunkowane liczbą osób, które wykonują pracę w danym pomieszczeniu. Wymagane jest zagwarantowanie minimum 13 m3 wolnej objętości pomieszczenia i co najmniej 2 m2 wolnej powierzchni podłogi. Minimalna wysokość pomieszczenia to 3 m (jedynym wyjątkiem jest przypadek, kiedy założona została klimatyzacja bądź w pokoju pracują maksymalnie 4 osoby i każda z nich dysponuje co najmniej 15 m3 wolnej objętości pomieszczenia). W tej sytuacji wysokość pomieszczenia może zostać zmniejszona o 0,5 metra i wynosić 2,5 m. 

Część pracodawców, którym zależy na maksymalnym komforcie zatrudnionych osób, decyduje się na przygotowanie oddzielnych stanowisk (boksów), które są rozdzielone szklanymi ścianami działowymi. Obowiązkiem pracodawcy jest zastosowanie szkła odpornego na rozbicie lub zastosowanie specjalnej osłony, która w razie rozbicia chroni pracownika przed zranieniem. 

Jeżeli pracownik korzysta ze schodów lub pochylni, wymagana jest bezpieczna konstrukcja, schody bądź pochylnia muszą być nieśliskie i niepokryte pyłem. 

Drzwi prowadzące do biura muszą mieć rozmiar dopasowany do liczby pracowników i odpowiadający Polskiej Normie, a metody otwierania zgodne z przepisami techniczno-budowlanymi i przeciwpożarowymi. Pomiędzy pomieszczeniami nie należy umieszczać progów. W sytuacji, gdy w biurze występują drzwi rozsuwane, wymagane jest zapewnienie zabezpieczenia, które zapobiega wypadaniu z prowadnic. Dla porównania wahadłowe drzwi powinny być wykonane z przezroczystego materiału lub wzbogacone w przezroczyste panele. 

Zgodnie z przepisami bhp pracownicy nie mogą być zamykani na klucz, gdyż muszą mieć możliwość swobodnego opuszczenia pomieszczenia. 

Jakie oświetlenie należy zastosować w biurze?

Pomieszczenia biurowe muszą mieć zarówno światło naturalne, jak i sztuczne. Dostęp do światła naturalnego przyczynia się do większej dokładności podczas wykonywania pracy i równocześnie jest zgodne z Polską Normą. Zarówno okna, jak i świetliki oraz inne naświetlenia należy wykonać w taki sposób, żeby zapobiegały skraplaniu się na nich pary wodnej. Obowiązkiem pracodawcy jest zagwarantowanie ich czynności oraz przepuszczanie wymaganej ilości światła. Okna i inne urządzenia muszą mieć dodatkowe rolety, żaluzje albo zasłony, aby chronić pracowników przed nadmiarem światła na stanowisku pracy. Wymagany jest łatwy dostęp do okien, co umożliwi ich swobodne otwieranie i pozostawienie w wybranej pozycji, a także nie ma większych problemów z ich myciem. 

Nawet jeżeli w miejscu pracy występują duże okna, które zapewniają sporo światła, konieczne jest zamontowanie światła elektrycznego, które jest zgodne z Polską Normą. Każda instalacja oświetleniowa musi zostać wykonana w bezpieczny sposób, co pozwala maksymalnie ograniczyć narażenie pracownika w przypadku awarii. Jeżeli pomieszczenia sąsiadują z sobą, nie ma przeciwwskazań, aby natężenie światła było inne w stosunku 5:1, dzięki czemu ograniczone zostaje szkodliwe działania kontrastów i nagłej zmiany oświetlenia na wzrok zatrudnionych osób. 

Co z ogrzewaniem i wentylacją w biurze?

Kiedy biuro zostanie odpowiednio oświetlone i ma właściwe wymiary, trzeba pamiętać, że niezbędne jest zadbanie o temperaturę, która nie może spaść poniżej 18 stopni C. Maksymalna temperatura nie została podana przez ustawodawcę. 

Bardzo istotne jest właściwe zabezpieczenie biura przed niekontrolowaną emisją ciepła w drodze promieniowania, przewodzenia albo konwekcji. Należy zadbać o zapewnienie zabezpieczenia przed napływem chłodnego powietrza z zewnątrz. 

Reasumując, pracodawca musi pamiętać o zagwarantowaniu odpowiedniej wymiany powietrza, dopasowanie jej do potrzeb uwarunkowanych funkcjami pomieszczenia, bilansem ciepła oraz wilgotności i opcjonalnych zanieczyszczeń stałych albo gazowych. Parametry powietrza są dostępne w Polskiej Normie. 

Czy odzież robocza jest potrzebna w pracy biurowej?

Hurtownia BHP to miejsce, gdzie można nabyć dobrej jakości buty robocze, rękawice ochronne i kaski ochronne. Jednakże w zdecydowanej większości przypadków nie są one wymagane w pracy biurowej, gdyż jest ona bezpieczniejsza niż praca wykonywana przez pracowników fizycznych. Okulary ochronne i rękawice robocze nie są zazwyczaj potrzebne, gdyż podczas wykonywania powierzonych obowiązków używany jest głównie komputer, telefon i inne narzędzia.