Jaka odpowiedzialność spoczywa na behapowcach?

Rola behapowca w zakładzie pracy

Fakt, iż behapowiec odgrywa ważną rolę w zakładzie pracy jest powszechnie znany. Przyjrzyjmy się jednak jego obowiązkom i odpowiedzialności z tym związanej. Dowiemy się również, jaką rolę odgrywa odzież robocza i ochronna w miejscu pracy. 

Przepisy prawa a praca behapowca

Zgodnie z art. 207 par. 1 Kodeksu pracy odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy spoczywa na pracodawcy. Przepisy wskazują:

„Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. Na zakres odpowiedzialności pracodawcy nie wpływają obowiązki pracowników w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz powierzenie wykonywania zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy specjalistom spoza zakładu pracy, o których mowa w art. 23711 § 2.”

Z kolei odpowiedzialność za wykroczenia określone na podstawie art. 283 Kodeksu pracy została nałożona na pracodawcy oraz osobach kierujących zatrudnionymi osobami. Pracownik służby BHP, osoba, która odpowiada za wykonywanie zadań tej służby, a także specjaliści z zewnątrz nie zostali wprowadzeni do tej grupy, co oznacza, że nie ciąży na nich odpowiedzialność. W tym miejscu chcemy dokładnie podkreślić, iż chodzi tutaj jedynie o odpowiedzialność na gruncie prawa pracy, co oznacza wszystkie roszczenia wynikające z tego obszaru. 

W praktyce oznacza to, iż pracownik służby bhp, nazywany behapowcem może zostać ukarany przez pracodawcę karą z art. 108 K.p., co w praktyce oznacza upomnienia, nagany, kary pieniężne nakładane za łamanie przepisów oraz zasad bhp na zasadach takich samych, jak każda inna zatrudniona osoba. 

W tym miejscu warto przytoczyć informacje podane w art. 220. § 1 Kodeksu karnego, który wskazuje:

Kto, będąc odpowiedzialny za bezpieczeństwo i higienę pracy, nie dopełnia wynikającego stąd obowiązku i przez to naraża pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Chcemy wyraźnie podkreślić, że łączenie podanych informacji z Kodeksu karnego z Kodeksem pracy nie jest właściwe, a nawet prawidłowe, gdyż w Kodeksie karnym obowiązują zupełnie inne zasady. 

Zgodnie z podanymi powyżej informacjami, należy uwzględnić, iż:

• w prawie pracy: osoba odpowiedzialna za bezpieczeństwo i higienę pracy = pracodawca (oraz osoby kierujące pracownikami);
• w prawie karnym: osoba odpowiedzialna za bezpieczeństwo i higienę pracy = każda osoba, która ma obowiązki w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (odpowiedzialność ta jest adekwatna do tych obowiązków).

Jakie obowiązki spoczywają na behapowcach?

Wśród podstawowych obowiązków służby bhp można zaliczyć:

• profilaktykę ogólną, 
• kontrolę stanu bezpieczeństwa, przestrzegania przepisów i zasad w zakładzie pracy, 
• współpracę z pracodawcą w zakresie bhp, 
• współpracę z jednostkami organizacyjnymi spoza zakładu związanych z bezpieczeństwem. 

Służy zajmują się profilaktyką ogólną bhp, co oznacza kontrolę przebiegu codziennej pracy osób, które są zatrudnione w danym miejscu. W praktyce to wydawanie opinii w kwestii instrukcji bhp, dopasowanie do specyfiki pracy na poszczególnych stanowiskach, zapewnienie wsparcia w ustalaniu przyczyn wystąpienia wypadków w pracy, przygotowanie przyczyn wypadków, jakie mają miejsce w zakładzie pracy. Służby odpowiadają także za wdrażanie odpowiednich strategii bhp w zakładzie i kontrolowanie procesu. Wymagany jest aktywny udział w pracy zakładowych komisji do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracownicy odpowiadają za popularyzowanie tematyki BHP i ergonomii w zakładzie pracy poprzez organizowanie szkoleń albo pokazów. 

Wysokie kompetencje kontrolne służby bhp w zakładzie pracy polegają na:

• regularnym monitorowaniu warunków pracy, przepisów i zasad bhp związanych z zatrudnionymi osobami, 
• stworzeniu dokładnej analizy stanu bezpieczeństwa w miejscu pracy, z zauważeniem głównie inwestycji organizacyjnych albo technicznych, które mają wpływ na aktualną sytuację, 
• braniu udziału w przekazywaniu do użytkowania obiektów, gdzie dostępne są nowe miejsca pracy, urządzenia produkcyjne albo inne mające wpływ na bezpieczeństwo zatrudnionych osób, 
• ocenie ryzyka zawodowego, która uwzględnia specyfikę zakładu i stanowiska występujące w firmie. 

Służba bhp odpowiada także na współpracę z pracodawcą i innymi jednostkami organizacyjnymi, co oznacza chociażby:

• zapewnienie wsparcia w przestrzeganiu przepisów i zasad bhp, 
• zapewnienie eksperckiej wiedzy w zakresie organizacji pracy na poszczególnych stanowiskach, w których pracownik zmaga się z niebezpiecznymi substancjami albo czynnikami, które są szkodliwe dla zdrowia lub nawet uciążliwe, 
• opracowanie razem z pozostałymi pracownikami zakładowych układów zbiorowych, regulaminów wewnętrznych, planów modernizacji firmy i inne, 
• przekazywanie pracodawcy informacji o zagrożeniach występujących w zakładzie pracy i zadaniach, które należy wykonać, aby im zapobiec albo ograniczyć ryzyko. 

Rola odzieży roboczej i ochronnej w miejscu pracy

Służba bhp, czyli tak zwani behapowcy nie osiągaliby takiej skuteczności w podejmowanych działaniach, gdyby nie odpowiednia odzież robocza i ochronna, a także inne zabezpieczające elementy. Należy mieć świadomość, że stosowanie wybranych z nich jest obowiązkowe, a inne są w pełni dobrowolne, jednak rekomendowane. Pracownik, któremu pracodawca przekazuje odzież roboczą przede wszystkim ma świadomość, że jego życie i zdrowie odgrywa istotne znaczenie dla pracodawcy. To z kolei przekłada się na większe zaangażowanie po jego stronie i mniejszą rotację wśród personelu. 

W zakładzie pracy używane są na przykład rękawice ochronne. Ich podstawową funkcją jest, jak sama nazwa wskazuje ochrona dłoni zatrudnionych osób przed ostrymi przedmiotami, zimnem i wysoką temperaturą, dzięki czemu oprócz dyskomfortu można uniknąć także poparzenia czy odmrożenia. Rękawice ochronne zabezpieczają także przed różnorodnymi substancjami, które mogą wywołać niekorzystny wpływ na skórę dłoni. Rękawice nakrapiane z kolei zapewniają dodatkowe wsparcie w trzymaniu przedmiotów i ograniczają ryzyko upuszczenia ze względu na chropowatą powierzchnię. 

Rękawice robocze zapewniają wsparcie przede wszystkim przed zabrudzeniem, zmoczeniem i nieszkodliwymi czynnikami. 

Z kolei rękawice neoprenowe chronią przed mikroorganizmami oraz zagrożeniami mechanicznymi. Wykazują się szczelnością i są odporne na przenikanie cieczy. 

Okulary ochronne są wykorzystywane do zabezpieczenia przed mikroorganizmami oraz zagrożeniami mechanicznymi, do których zalicza się przecięcia, rozdarcia albo przetarcia. Wśród cech charakterystycznych należy zwrócić uwagę na odporność na przenikanie cieczy i ich szczelność. Ten model gwarantuje wysoki poziom zabezpieczenia, a jego stosowanie zapewnia wysoką ochronę. 

Ochrona dróg oddechowych i ochrona słuchu również zapewnia pracę w bezpiecznych i komfortowych warunkach, tak samo jak okulary ochronne, które zabezpieczają oczy przed opiłkami, oparami i innymi zagrożeniami, jakie występują w zakładzie.