Kim są Inspektorzy BHP?

Inspektorzy Pracy – jakie funkcje odgrywają w zakładzie i jak się ich wybiera?

Nie w każdej firmie można znaleźć Inspektora BHP, ale odgrywa on bardzo istotną rolę – odpowiada za kontrolę i zapewnienie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie. To osoba, która musi mieć wymagane wykształcenie i doświadczenie. Jak zostać Inspektorem Pracy?

Jakie kwalifikacje musi posiadać Inspektor BHP?

Wymagania kwalifikacyjne dla Inspektora BHP warunkuje rozporządzenie Rady Ministrów z 2 września 1997 roku w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Zapisy rozporządzenia wskazują, że zatrudnieni mogą zostać inspektorzy oraz starsi inspektorzy, specjaliści oraz starszy specjaliści, a także specjaliści do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy. 

W celu zatrudnienia na jednym ze wskazanych stanowisk konieczne jest uzyskanie wymaganego wykształcenia. 

Dla Inspektora ds. BHP wymagany jest minimum zawód technika bezpieczeństwa i higieny pracy. Dla starszego inspektora ds. BHP konieczny jest zawód technika BHP i przynajmniej 3 lata pracy w służbie BHP lub studia podyplomowe w zakresie BHP i do tego, co najmniej 1 rok stażu pracy w służbie BHP. 

Starszy specjalista ds. BHP może być osobą, która ma wyższe wykształcenie na kierunku albo specjalności w zakresie BHP bądź studia podyplomowe w zakresie BHP w służbie BHP oraz minimum 3-letni staż pracy w służbie BHP . 

Dla głównego specjalisty ds. BHP wymagane jest wyższe wykształcenie o kierunku albo specjalności w zakresie BHP lub studia podyplomowe w zakresie BHP i minimum 5-letni staż pracy w służbie BHP . 

Należy mieć świadomość, że nie wszyscy pracownicy służby BHP są zatrudnieni na stanowisku inspektora BHP. 

Jakie uprawnienia przysługują inspektorowi BHP?

Wśród uprawnień inspektorów BHP można wymienić:

  • prawo do przeprowadzania kontroli stanu bezpieczeństwa i higieny pracy, 
  • przestrzeganie przepisów i zasad w tym zakresie w zakładzie pracy, 
  • występowanie do osób kierujących pracownikami w celu zalecenia usunięcia stwierdzonych zagrożeń wypadkowych i szkodliwości zawodowych, a także uchybień w zakresie BHP, 
  • zgłaszanie do pracodawcy wniosków o nagradzanie pracowników, którzy wyróżniają się w działalności na rzecz poprawy warunków bezpieczeństwa i higieny pracy, 
  • przydzielanie kar porządkowych w stosunku do zatrudnionych osób, które nie stosują się albo zaniedbują zasady BHP w miejscu pracy. 

Inspektorom BHP przysługuje prawo wymagania niezwłocznego wstrzymania pracy maszyn albo innych urządzeń technicznych, jeżeli pojawi się bezpośrednie zagrożenia życia albo zdrowia zatrudnionych osób. Nie ma też przeciwwskazań, aby inspektor BHP zażądał niezwłocznego odsunięcia od pracy osoby zatrudnionej przy pracy wzbronionej albo pracownika, który swoim zachowaniem lub sposobem wykonywania zadań generuje bezpośrednie zagrożenie życia albo zdrowia własnego, lub innych osób. 

Jeżeli pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników, zadania służby BHP mogą zostać dedykowane pracownikowi, który jest zatrudniony przy innej pracy albo powierzyć te zadania specjalistom ds. BHP spoza zakładu pracy. Pracodawca również może tego dokonywać, pod warunkiem że ukończy szkolenia niezbędne do wykonywania zadań służby BHP, pod warunkiem że zatrudnia do 10 pracowników albo zatrudnia do 50 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której wyznaczono nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. 

Jeżeli w miejscu pracy zatrudniono od 100 do maksymalnie 600 pracowników, pracodawca odpowiada za stworzenie wieloosobowej albo jednoosobowej komórki bądź zatrudnia w tej komórce pracownika służby BHP w niepełnym wymiarze czasu pracy. 

Gdy pracowników jest więcej niż 600 i pracują oni w pełnym wymiarze czasu pracy, wymagany jest minimum 1 pracownik służby BHP na 600 pracowników. 

Służba BHP jest organem kontrolnym i doradczym, zgodnie z zapisami rozporządzenia podejmowane przez nich działania i praca bezpośrednio podlega pracodawcy, a z kolei zadania, którymi są obciążeni, są wyznaczane zgodnie z zapisami rozporządzenia. Pracownicy służby BHP nie mogą otrzymywać innych zadań niż te, które są wyznaczone w rozporządzeniu w sprawie służby BHP, co oznacza zadania, które nie zostały wpisane do katalogu tzw. 22 zadań służby BHP. 

Inspektorzy BHP a odzież robocza

Jednym z obowiązków pracodawcy jest zapewnienie zatrudnionym osobom odpowiednich warunków pracy, co odnosi się również do odzieży i dodatków. Buty robocze i odzież robocza to absolutna podstawa, która jest weryfikowana przez inspektorów. Dla zatrudnionych osób to zabezpieczenie przed upadającymi przedmiotami, ostrymi odłamkami, gorącą i zimną posadzką i innymi niebezpieczeństwami występującymi w miejscu pracy. Należy mieć świadomość, że hurtownia BHP ma w swoim arsenale obuwie dedykowane do różnych profesji. Ich wybór powinien być uwarunkowany panującymi w miejscu pracy warunkami i zagrożeniami. 

Obuwie robocze i ochronne zabezpiecza przed czynnikami brudzącymi i niebezpiecznymi, do których zalicza się wysoką i niską temperaturę, ogień, środki chemiczne, pyły, specjalistyczne maszyny, nierówną albo śliską powierzchnię, zabrudzenia (co oznacza błoto i olej), a także ciężkie przedmioty. Należy też zweryfikować, jaka ochrona jest potrzebna, co oznacza ochronę stóp i opcjonalnie ochronę nóg. W taki sposób można skutecznie wybrać wysokość używanego obuwia, gdyż dostępne są półbuty, trzewiki, buty, buty do kolan albo buty z przedłużoną cholewką. 

Inspektor BHP weryfikuje, czy w miejscu pracy dostępne są rękawice robocze i ochronne. Przypomnijmy, że pierwsze z nich zabezpieczają głównie przed zabrudzeniem, a z kolei rękawice ochronne zabezpieczają przed urazami mechanicznymi, substancjami chemicznymi, zakażeniami ekstremalnymi temperaturami promieniowaniem. 

Do produkcji rękawic służy skóra, lateks, neopren, nylon, guma. Wybierane materiały są wytrzymałe, odporne na przecięcia, przekłucia i tarcie, zabezpieczają przed poparzeniami, podrażnieniami skóry i opcjonalnie przed poważnymi uszkodzeniami. 

Inspektor BHP weryfikuje, czy w miejscu pracy dostępne są dodatkowe akcesoria potrzebne do zabezpieczenia zatrudnionych osób podczas wykonywanej pracy. W praktyce oznacza to kaski ochronne, okulary ochronne, specjalne maski, gogle ochronne, nakolanniki i wiele innych akcesoriów, które mają wpływ zarówno na komfort odczuwany podczas pracy, jak i poczucie bezpieczeństwa odczuwane przez zatrudnioną osobę. 

Jeżeli pracownik nie zostanie wyposażony w specjalistyczną odzież, obuwie i inne akcesoria może wiązać się to z nałożeniem kary na pracodawcę i innymi konsekwencjami.