Ochrona kobiet w ciąży w zakresie BHP

Prace zakazane dla kobiet w ciąży

Ciąża to wyjątkowy czas nie tylko dla ciężarnej, ale również dla pracodawcy. Wynika to z faktu, iż kobieta jest wówczas w szczególny sposób chroniona.

Ochronę kobiet w ciąży realizuje Rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie indeksu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet, z podziałem rodzai prac na poszczególne kategorie. Rozporządzenie stanowi jakich prac nie wolno wykonywać kobietom spodziewającym się dziecka:

• związanych z wysiłkiem fizycznym i transportem ciężarów
• związanych z wymuszoną pozycją ciała,
• w mikroklimacie zimnym, gorącym oraz zmiennym,
• w warunkach narażenia na działanie pół elektromagnetycznych, promieniowania jonizującego i nadfioletowego oraz prac przy monitorach ekranowych,
• w hałasie i drganiach,
• na wysokości,
• pod ziemią, poniżej poziomu gruntu,
• w podwyższonym lub obniżonym ciśnieniu,
• w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, stwarzającymi zagrożenie zarażenia np. na HIV, zapalenie wątroby typu B, itp.
• w narażeniu na działanie szkodliwych substancji chemicznych,
• w warunkach narażających na ciężkie urazy fizyczne i psychiczne.

Ochrona kobiet w ciąży

Zmiana stanowiska z zachowaniem prawa do dotychczasowego wynagrodzenia

Jeżeli lekarz zaleci kobiecie spodziewającej się dziecka zmianę dotychczasowego zajęcia, obowiązkiem pracodawcy jest przeniesienia ciężarnej pracownicy na inne stanowisko. Jeżeli jednak zmiana czynności pociąga za sobą obniżenie wynagrodzenia, pracownicy przysługuje prawo do otrzymania dodatku wyrównawczego do wysokości wynagrodzenia na poprzednim stanowisku. Jeżeli przeniesienie pracownicy na inne stanowisko pracy jest niemożliwe, ochrona kobiet w ciąży wymusza na pracodawcy zwolnienie z obowiązku wykonywania pracy z jednoczesnym zapewnieniem dotychczasowego wynagrodzenia.

Zakaz pracy w nadgodzinach i dodatkowe zwolnienia z pracy

Ochrona kobiet w ciąży odnosić się również do pracy w porze nocnej. Oznacza to, że ciężarna nie może pracować w porze nocnej ani w godzinach nadliczbowych. Pracodawca zobowiązany jest również do umożliwienia pracownicy przeprowadzenie w trakcie pracy badań lekarskich związanych z ciążą, jeżeli ich wykonanie niemożliwe jest poza godzinami pracy. W sytuacji takiej kobieta zachowuje prawo do pełnego wynagrodzenia.

Ochrona ciężarnych pracujących przy obsłudze monitora ekranowego

Zgodnie z przepisami obowiązującymi od dnia 1 maja 2017 roku, kobiety w ciąży, pracujące przy obsłudze monitora ekranowego mają prawo do 10 minutowej przerwy, po każdych 50 minutach pracy przed monitorem, która wliczana jest do czasu pracy.

Ochrona kobiet w ciąży pracujących w pozycji stojącej

Kobieta w ciąży, której charakter pracy, wymusza pozycję stojącą, nie może wykonywać tej pracy dłużej niż 3 godziny w ciągu doby. Ustawodawca wprowadził regulację określającą, że czas spędzony jednorazowo w pozycji stojącej nie może przekroczyć 15 minut, a po nim powinna nastąpić co najmniej 15 minutowa przerwa.

Zakaz delegowania poza miejsce pracy

Pracownica  w ciąży nie może być delegowana poza stałe miejsce pracy, jak również nie może być zatrudniona w systemie przerywanego czasu pracy, chyba że sama wyrazi na to zgodę.

Miejsce na odpoczynek

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy pracodawca zatrudniający więcej niż 20 kobiet na jednej zmianie, aby ochrona ciężarnych kobiet była w firmie prawidłowo realizowana, musi zapewnić specjalne pomieszczenie o powierzchni co najmniej 8 m2, umożliwiające odpoczynek kobiet w ciąży w pozycji leżącej.

Dodatkowe przerwy w pracy

Pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw w pracy, które są wliczane do czasu pracy. W przypadku karmienia więcej niż jedno dziecko, ma natomiast prawo do dwóch przerw trwających po 45 minut. Na wniosek pracownicy przerwy udzielone mogą zostać łącznie. Jeżeli kobieta karmiąca dziecko piersią pracuje krócej niż 4 godziny dziennie, nie przysługują jej przerwy na karmienie. Przy wykonywaniu pracy przez 6 godzin dziennie ma ona prawo do jednej przerwy.

Polskie prawo pracy, system socjalny oraz zdrowotny otaczają przyszłe matki wyjątkową ochroną i opieką. Nawet jeżeli nigdzie nie pracują i nie są ubezpieczone, mogą liczyć na pomoc ze strony państwa.

O ochronie kobiet w pracy pisaliśmy w poprzednim artykule.