Kto musi odbyć szkolenie ATEX i w jakiej formie się odbywa?

Pracownicy narażeni na pracę w atmosferach wybuchowych muszą być odpowiednio przeszkoleni. Szkolenie ATEX nie tylko zapewnia bezpieczeństwo, ale także spełnia wymogi prawa unijnego. Sprawdź, kto powinien je ukończyć i jakie korzyści niesie jego realizacja. Dowiedź się, jakie są poszczególne etapy szkolenia. 

ATEX – co to takiego?

Dyrektywa ATEX (od francuskiego „Atmosphères Explosibles”) to zestaw przepisów i norm Unii Europejskiej regulujących bezpieczeństwo urządzeń oraz systemów przeznaczonych do użytku w atmosferach zagrożonych wybuchem. Obowiązuje ona firmy, które działają w takich środowiskach, jak rafinerie, magazyny chemiczne, zakłady przemysłu spożywczego czy farmaceutycznego. Istotnym aspektem tej dyrektywy jest wymóg przeprowadzania specjalistycznych szkoleń dla pracowników, którzy są narażeni na kontakt z atmosferami wybuchowymi.

Kto powinien przejść szkolenie ATEX?

Szkolenie ATEX jest skierowane przede wszystkim do pracowników i kadry zarządzającej, którzy mają do czynienia z instalacjami lub urządzeniami pracującymi w strefach zagrożonych wybuchem. Dotyczy to zarówno osób pracujących bezpośrednio w takich miejscach, jak również tych, które nadzorują prace lub serwisują urządzenia znajdujące się w tych obszarach. Mogą to być m.in.:

• pracownicy przemysłu chemicznego, petrochemicznego i farmaceutycznego,
• specjaliści od konserwacji i serwisu urządzeń,
• inżynierowie i projektanci systemów technicznych,
• pracownicy firm zajmujących się transportem materiałów niebezpiecznych,
• specjaliści ds. BHP, którzy odpowiadają za wdrażanie procedur bezpieczeństwa.

Przestrzeganie zasad ATEX to także obowiązek osób zarządzających, odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i higienę pracy w firmach. Pracownicy, którzy nie posiadają aktualnych kwalifikacji, mogą nie tylko stwarzać zagrożenie dla siebie i współpracowników, ale także narazić pracodawcę na kary finansowe związane z nieprzestrzeganiem prawa.

Dlaczego szkolenie ATEX jest tak ważne?

Pracodawcy muszą zapewnić bezpieczeństwo na każdym etapie produkcji i działalności operacyjnej w strefach zagrożonych wybuchem. Szkolenie ATEX pozwala na identyfikację zagrożeń, wdrożenie procedur minimalizujących ryzyko oraz odpowiednią reakcję w przypadku wystąpienia niebezpiecznych sytuacji. Osoby, które ukończyły szkolenie, zyskują umiejętność rozpoznawania potencjalnych źródeł zapłonu oraz właściwego używania narzędzi i urządzeń zgodnych z dyrektywą ATEX.

Gdzie można przejść szkolenie ATEX?

Szkolenia ATEX prowadzone są przez certyfikowane ośrodki szkoleniowe, które oferują zarówno kursy stacjonarne, jak i online. Szkolenie składa się zazwyczaj z części teoretycznej oraz praktycznej. W trakcie zajęć teoretycznych uczestnicy zdobywają wiedzę na temat norm prawnych, zagrożeń wynikających z atmosfer wybuchowych oraz środków ochrony. Zajęcia praktyczne pozwalają na przetestowanie tej wiedzy w realnych warunkach pracy.

Do najpopularniejszych ośrodków szkoleniowych w Polsce należą:

• instytucje akredytowane przez Urząd Dozoru Technicznego (UDT),
• firmy specjalizujące się w audytach i doradztwie BHP,
• centra szkoleniowe związane z przemysłem chemicznym i petrochemicznym.

Dla osób zatrudnionych w międzynarodowych firmach lub pracujących za granicą, istnieje możliwość skorzystania z kursów zgodnych z przepisami obowiązującymi w danym kraju. Warto jednak pamiętać, że dyrektywa ATEX obowiązuje na terenie całej Unii Europejskiej, więc uzyskane kwalifikacje są honorowane we wszystkich państwach członkowskich.

Szkolenie ATEX a używana w miejscu pracy odzież

Bezpieczeństwo i higiena pracy to priorytet w każdej branży, w której pracownicy narażeni są na różnorodne zagrożenia. Odpowiednia odzież robocza i ochronna jest kluczowa dla minimalizowania ryzyka wypadków oraz zapewnienia komfortu pracy:

• rękawice ochronne i robocze - ręce są jednymi z najczęściej narażonych na urazy części ciała. Dlatego też rękawice robocze i ochronne są absolutnie niezbędnym elementem wyposażenia. Chronią przed przecięciami, chemikaliami, wysokimi temperaturami oraz innymi zagrożeniami, które mogą wystąpić na stanowisku pracy, 
• kombinezony robocze - w wielu branżach, zwłaszcza w przemyśle chemicznym czy budowlanym, kombinezony robocze zapewniają ochronę przed zanieczyszczeniami, szkodliwymi substancjami oraz pyłem. Są również wygodne i umożliwiają swobodę ruchów, co jest istotne przy wykonywaniu prac wymagających precyzji, 
• ochrona dróg oddechowych - niezależnie od tego, czy pracownicy są narażeni na pyły, opary chemiczne czy inne substancje szkodliwe dla zdrowia, ochrona dróg oddechowych jest koniecznością. Maski i filtry powinny być odpowiednio dobrane do warunków pracy, aby skutecznie zabezpieczyć płuca przed szkodliwymi czynnikami, 
• ochrona słuchu- hałas w miejscu pracy może prowadzić do trwałych uszkodzeń słuchu, dlatego stosowanie ochrony słuchu, takiej jak zatyczki do uszu czy nauszniki ochronne, jest nieodzowne. Szczególnie w branżach takich jak budownictwo czy przemysł ciężki, gdzie poziom hałasu bywa bardzo wysoki, 
• kamizelki odblaskowe - wszędzie tam, gdzie pracownicy są narażeni na pracę w warunkach ograniczonej widoczności, kamizelki odblaskowe pełnią niezwykle istotną funkcję. Poprawiają widoczność pracownika, co zwiększa jego bezpieczeństwo, szczególnie w miejscach o dużym natężeniu ruchu, 
• odzież antyelektrostatyczna – w miejscach, gdzie istnieje ryzyko wystąpienia wyładowań elektrostatycznych, takich jak zakłady przemysłowe, odzież antyelektrostatyczna jest kluczowa. Chroni nie tylko przed uszkodzeniami ciała, ale także zabezpiecza delikatne urządzenia elektroniczne przed zniszczeniem.

Podsumowanie

Szkolenie ATEX to niezbędny element przygotowania do pracy w strefach zagrożonych wybuchem. Skierowane jest zarówno do pracowników fizycznych, jak i inżynierów oraz osób odpowiedzialnych za bezpieczeństwo. Przeszkolenie pozwala na skuteczne minimalizowanie ryzyka w miejscach, gdzie praca odbywa się w atmosferach wybuchowych. Dzięki szerokiej dostępności kursów w Polsce i za granicą, każdy pracownik ma możliwość zdobycia niezbędnych kwalifikacji zgodnych z wymogami dyrektywy ATEX.