Zespół powypadkowy składa się z osób biorących na siebie odpowiedzialność za podjęcie odpowiednich działań w sytuacji awaryjnej, podczas wypadków i niemożliwych do zaplanowania wydarzeń odbywających się w miejscu pracy. Grupa przeszkolonych osób musi reagować szybko i efektywnie – to jedyny sposób, aby chronić zarówno życie, jak i zdrowie pracowników, klientów i innych osób. 

Jaką rolę pełni zespół powypadkowy?

Sposób działania zespołu powypadkowego jest uwarunkowany przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, co w praktyce oznacza:

• zarządzenie kryzysem – wyznaczanie i nadzorowanie podejmowanych działań, stanowiących efekt sytuacji awaryjnej. Zespół musi upewnić się, że procedury bezpieczeństwa są respektowane i wprowadzane w życie, 
• wsparcie osób, które uległy szkodzie – bardzo istotne jest zagwarantowanie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym, a także organizacja ewakuacji, jeśli warunki panujące w danym miejscu tego wymagają, 
• komunikacja i przekazywanie informacji – wszystkie osoby biorące udział w wypadku albo pośrednio nim dotknięte muszą mieć dostęp do ważnych informacji, wiedzieć, co się stało, jak mają postępować i czego nie robić – szczegółowe instrukcje i informacje pozwalają uniknąć szerzenia paniki, 
• weryfikacja stanu technicznego sprzętu oraz narzędzi – ta zasada odnosi się przede wszystkim do urządzeń wykorzystywanych podczas sytuacjach awaryjnych, do których zalicza się gaśnice, apteczki pierwszej pomocy i inne. Zespół ma za zadanie także kontrolować stan techniczny używanych maszyn i urządzeń, 
• dokumentacja – zespół powypadkowy przygotowuje raporty i protokoły powypadkowe, które w dalszej kolejności są wykorzystywane do oceny sytuacji, która przyczyniła się do wystąpienia konkretnego wydarzenia. Specjaliści równocześnie mają wyznaczyć przyczyny wypadków, a także dokonać wszelkich starań, aby nie wystąpiły ponownie w przyszłości. Po wypadku, zespół odpowiada za oględziny miejsca oraz analizę skutków wypadków. 

W jakiej sytuacji powołany zostaje zespół powypadkowy?

Zespół powypadkowy nie wykonuje codziennych obowiązków w miejscu pracy. Jego powołanie odbywa się w chwili sytuacji awaryjnej, do której zalicza się pożar, trzęsienie ziemi, wypadek o charakterze przemysłowym, eksplozję oraz inne niemożliwe do przewidzenia zdarzenia i sytuacje - warunkiem jest wystąpienie zagrożenia zarówno dla zdrowia, jak i życia pracowników, klientów, a także innych osób przebywających na obszarze budynku czy terenie.

Zespół powypadkowy składa się z odpowiednio wykwalifikowanych oraz doświadczonych pracowników w zakresie bezpieczeństwa. Muszą posiadać wymaganą wiedzę z zakresu procedur awaryjnych i udzielania pierwszej pomocy. W skład zespołu mogą wchodzić również osoby spoza zakładu pracy – to często stosowana praktyka, gdyż są oni bardziej obiektywni. 

Protokół powypadkowy

Protokół powypadkowy jest dokumentem, w którym widnieją szczegółowe informacje dotyczące zdarzenia awaryjnego, które miało miejsce w zakładzie pracy albo na konkretnym terenie. Należy zawrzeć również szczegóły dotyczące czynności wykonanych przez zespół powypadkowy i dane uwzględniane w trakcie analizy zdarzenia i opcjonalnych czynności naprawczych.

W protokole nie należy wprowadzać zbyt wielu informacji, używać wyszukanego słownictwa i trudnych określeń, gdyż jest dokumentem poświęconym wypadkowi albo sytuacji awaryjnej. Zostaje bardzo dokładnie analizowany – umożliwia weryfikację oraz poprawę stosowanych procedur awaryjnych i pracę nad podejmowanymi działaniami ratunkowymi. 

Protokół zawiera:

• datę i godzinę zdarzenia – należy precyzyjnie wyznaczyć czas,  
• miejsce, w jakim doszło do zdarzenia - wymagane jest precyzyjne wskazanie adresu budynku albo terenu, podaje się również numer pomieszczenia i pozostałe informacje, które umożliwiają określenie miejsca, 
• opis zdarzenia – bardzo ważne jest wskazanie, jaki był rodzaj zagrożenia, co stanowiło przyczynę wypadku, a także jakie elementy/segmenty/części zostały zniszczone, 
• dane osobowe poszkodowanych – w dokumencie muszą pojawić się imiona i nazwiska poszkodowanych osób, a także szczegóły dotyczące ich stanu zdrowia czy doznanych obrażeń, 
• opis działań, których podjął się zespół powypadkowy – szczegóły dotyczące pierwszej pomocy, podjętej ewakuacji, a także nawiązania kontaktu ze służbami ratowniczymi, 
• podpisy osób przygotowujących protokół, 
• załączniki – nie ma obowiązku, ale zaleca się dołączenie zdjęć z miejsca wypadku, dokumentów na temat ewakuacji czy kopie komunikatów, które dotarły do pracowników czy innych osób. 

W protokole może pojawić się informacja o rażących błędach i przewinieniach –ochrona głowy nie została zastosowana przez pracownika, artykuły medyczne nie były dostępne w miejscu pracy albo obuwie robocze i ochronne nie spełniało wymogów. 

Brak zespołu powypadkowego – jak postępować?

Brak zespołu powypadkowego ma niekorzystny wpływ na postępowanie i zachowanie po wypadku czy awaryjnej sytuacji. Rozmiar organizacji nie ma znaczenia – zawsze warto mieć wyznaczone osoby tworzące zespół powypadkowy. Pracownicy również powinni wiedzieć, jak postępować w sytuacjach awaryjnych, aby uniknąć paniki, zatarcia śladków i nieudzielenia pomocy osobom, które jej najbardziej potrzebują. Jeżeli zatrudnione osoby wiedzą, jak postępować, a także jakie występują czynniki ryzyka można maksymalnie chronić zdrowie i życie ludzi, nie tylko pracowników, ale także osób odwiedzających, klientów, przechodniów i innych.