Kto może zostać inspektorem BHP?

Bezpieczeństwo i higiena pracy to bardzo wymagający dział. Osoba ubiegająca się o zatrudnienie w tej branży powinna zdawać sobie sprawę z odpowiedzialności spoczywającej na niej, a także z obowiązku ciągłego uczestnictwa w szkoleniach i kursach, gdyż prawo zmienia się w dynamiczny sposób, a od osoby zasiadającej na stanowisku bhp-owca oczekuje się ciągłej weryfikacji przepisów. Ze względu na pracę wymagającą ciągłego zaangażowania, zapotrzebowanie na tego typu specjalistów wciąż rośnie. 

Inspektor do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy odgrywa dużą rolę w zapewnieniu odpowiednich warunków w miejscu pracy, przyczyniając się do psychicznego komfortu pracowników zatrudnionych w placówce, nad którą czuwa. Przyczynia się to do ich zadowolenia, a to z kolei warunkuje jakość wykonywanej przez nich pracy. Dbanie o bezpieczeństwo podopiecznych wpływa też na pozytywny obraz zakładu pracy oraz wizerunku właściciela firny. W związku z licznymi korzyściami pracy inspektora, tak bardzo ważne jest, aby osoba zasiadająca na tym stanowisku, rzetelnie wykonywała swoje obowiązki. Odpowiedzialność wynikająca z wykonywanych obowiązków wpływa na znaczne korzyści pieniężne. Co więc należy zrobić, aby zostać inspektorem bhp?

Bezpieczeństwo i higiena pracy w przedsiębiorstwach 

Kwestie związane z bhp dotyczą wszystkich przedsiębiorców i pracowników, poza osobami prowadzącymi jednoosobową działalność gospodarczą. Jedynie w tym przypadku nie grożą żadne konsekwencje prawne z tytułu nieprowadzenia działań związanych z bhp, gdyż właściciel jednoosobowej firmy nie ma obowiązku przeprowadzania oceny ryzyka związanego z wykonywanym zawodem. Dodatkowo nie musi dbać o kierowanie zatrudnionych osób na regularne badania lekarskie czy przygotowywanie instrukcji na poszczególne stanowiska pracy. Natomiast podczas zatrudniania chociaż jednego pracownika należy pamiętać o konieczności zapewnienia odpowiednich warunków i spełnieniu ogólnych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. To bardzo ważne, gdyż niedopilnowanie tych kwestii, w razie wypadku pracownika, może generować bardzo duże kary finansowe dla firmy. Wyjątkiem jest sytuacja, w której osoba zatrudniona jest z pierwszej linii pokrewieństwa, wówczas też jest zwolniona z obowiązku zapewnienia właściwych warunków bhp. 

Podstawowe obszary związane z BHP

Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy określają, jak powinien zachowywać się pracownik podczas wykonywania obowiązków, do których został zobligowany. Co więcej – wymuszają odpowiednie warunki stanowiska pracy. Zasady te przyczyniają się do zminimalizowania ryzyka zagrożenia dla zdrowia lub życia pracowników, a osobą odpowiedzialną za zapewnienie tych warunków jest pracodawca. Można wyróżnić kilka podstawowych kwestii, na które należy zwrócić szczególną uwagę:

• cały zakład – pracodawca ma obowiązek stworzyć instrukcję ogólnych zasad obowiązujących na terenie całego zakładu, która znajduje się w miejscu dostępnym dla wszystkich pracowników;  
• stanowisko pracy — zatrudniający ma zapewnić bezpieczne i czyste stanowisko pracy, na którym ryzyko wystąpienia zagrożenia zdrowia i życia jest minimalne, co więcej — powinno być dostosowane do możliwości psychofizycznych pracownika; 
• ryzyko wystąpienia zagrożenia – pracodawca jest zobowiązany do poinformowania zatrudnionej osoby o możliwości wystąpienia zagrożeń związanych z wykonywaną pracą, na określonym stanowisku oraz sposobie radzenia sobie w przypadku wystąpienia takiej sytuacji; 
• ochronne okrycie wierzchnie — niektóre stanowiska wymagają zastosowania odzieży ochronnej, takiej jak fartuchy, okulary, odpowiednie obuwie czy kaski — właściciel firmy nie może o tym zapomnieć albo żądać od pracownika zapłaty za strój; 
• udział w szkoleniach bhp – pracodawca ma obowiązek zapewnienia przeszkolenia pracowników z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy; 
• badania lekarskie – rutynowe badania mające na celu weryfikację czy stan zdrowia pracownika nie rodzi przeciwwskazań do wykonywania obowiązków związanych z zajmowanym stanowiskiem; 
• oznakowanie miejsca pracy – właściciel firmy jest zobowiązany do umieszczenia na terenie firmy odpowiednich znaków nakazu i zakazu, których pracownicy muszą przestrzegać. 

Można zauważyć, że dział bhp jest bardzo obszerny, a przepisy bezustannie ulegają zmianie. Pracodawca ma ogrom obowiązków w związku z prowadzeniem działalności i nie zawsze ma czas na śledzenie zaistniałych zmian w przepisach prawnych. Dobrym rozwiązaniem jest bezpośrednie zatrudnienie osoby, która będzie czuwała nad tym aspektem lub też w postaci firmy zewnętrznej świadczącej usługi z zakresu bhp.  

Kim jest inspektor bhp i jakie zadania wykonuje?

Inspektor bhp jest organem sprawującym kontrolę i pełniącym funkcję doradczą. Swoją pracę opiera na zapisach znajdujących się w odpowiednich rozporządzeniach.

Zadania osoby zajmującej stanowisko inspektora:

• przeprowadzanie szkoleń wstępnych (przed rozpoczęciem pracy nowozatrudnionej osoby) i okresowych (zgodnych z cyklicznym harmonogramem) z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy na określonych stanowiskach;
• sprawowanie kontroli w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
• weryfikacja postępowania pracowników na zgodność z wprowadzonymi zasadami; 
• wydawanie zaleceń dotyczących usunięcia wszelakich niezgodności do kierownictwa danego obszaru; 
• zawiadamianie pracodawcy o osobach szczególnie zaangażowanych w przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wnioskowanie o ich nagrodzenie;
• zawiadomienie pracodawcy o osobach nieprzestrzegających zasad bhp oraz aplikowanie o kary dla nich;
• zatrzymanie pracy urządzenia, znajdującego się na terenie zakładu pracy, w przypadku pojawienia się sytuacji zagrażającej zdrowiu lub życiu zatrudnionych osób;
• oddelegowanie z miejsca pracy pracownika stwarzającego niebezpieczeństwo. 

Ścieżka kariery zawodowej BHP-owca 

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 roku w sprawie służby bhp, wyróżnić można kilka stanowisk:

• inspektor;
• starszy  inspektor;
• specjalista; 
• starszy specjalista.

Wymagania stawiane pracownikom służb BHP

Każde z wymienionych powyżej stanowisk ma przyznane określone wytyczne, związane z doświadczeniem w zawodzie oraz wykształceniem. Osoba ubiegająca się o tytuł inspektora ma trzy możliwości osiągnięcia tego tytułu. Pierwszą z nich jest ukończenie szkoły wyższej oraz przepracowane co najmniej dwóch lat w zawodzie. Inną możliwością jest zdobycie tytułu technika bezpieczeństwa i higieny pracy, a trzecią – wykształcenie na poziomie średnim i co najmniej 4 lata pracy w zawodzie. 

Kolejnym krokiem na ścieżce kariery zawodowej jest tytuł starszego inspektora. Osiągnięcie tego stopnia nie wiąże się z ukończeniem dodatkowych szkół, a jedynie z wydłużeniem stażu pracy. Okres ten w przypadku osób posiadających wyższe wykształcenie wydłuża się do 4 lat, posiadanie zawodu technika bhp wymaga dodatkowo 3 lat pracy w zawodzie, natomiast osoby posiadające tylko średnie wykształcenie muszą mieć co najmniej 6-letni staż pracy. 

Innym stopniem awansu jest tytuł specjalisty ds. bezpieczeństwa i higieny pracy. Mogą się o niego ubiegać osoby odznaczające się wyższym wykształceniem z zakresu bhp, a także posiadające wyższe wykształcenie i 3-letni staż pracy w służbie bhp, a także pracownicy posiadający 5-letni staż oraz zawód technika. Dla osób nieposiadających wyższego wykształcenia ścieżka kariery zawodowej dobiega końca. 

Kolejny tytuł, tj. starszy specjalista, zarezerwowany jest tylko dla osób posiadających dyplom ukończenia odpowiedniej szkoły wyższej lub studiów podyplomowych oraz zobowiązane są do posiadania stażu pracy w wymiarze minimum 2 lat. Natomiast wyższe wykształcenie w innej specjalizacji wymaga aż 6-letniego doświadczenia w zawodzie. 

Podsumowując, każdy zainteresowany pracą związaną z bhp, powinien podjąć decyzję o ukończeniu szkoły wyższej z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Nie tylko znacznie ułatwi to pracę w tym wymagającym zawodzie, ale także skróci ścieżkę kariery zawodowej, którą większość pracowników chce przejść. 

Edukacja przyszłych inspektorów

Pierwszym stopniem, od którego zaczyna się przygoda na tej wymagającej ścieżce, jest tytuł inspektora. Skupmy się zatem na tym, co trzeba zrobić, aby nim zostać. Pierwszą możliwością, zdobycia niezbędnej wiedzy, jest ukończenie odpowiedniej szkoły policealnej. Opcja ta jest bardzo atrakcyjna, ponieważ większość placówek nie pobiera opłat za kształcenie. Czas trwania kursu wynosi zazwyczaj 3 semestry. Inną możliwością jest ukończenie studiów. Coraz więcej uczelni ma w swoim zakresie kursy z danej dziedziny. Absolwenci szkół wyższych mogą także uzupełnić swoją wiedzę na studiach podyplomowych. Studia w trybie dziennym są darmowe, natomiast ukończenie studiów podyplomowych lub w trybie zaocznym wiąże się z opłatami. Ten tryb nauki pozwala na wykonywanie pracy w tygodniu, dzięki czemu można rozpocząć staż pracy, który jest bardzo ważny do osiągnięcia kolejnych stopni awansu zawodowego. 

Gdzie szukać pracy?

Niestety możliwości zdobycia wiedzy są ograniczone, natomiast zasięg pracy jest ogromny. Osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje ma prawo do założenia swojej firmy i może wykonywać usługi firmy zewnętrznej sprawującej nadzór nad zakładami pracy. Następną możliwością jest praca jako bhp-owca w różnych firmach. Należy mieć świadomość, że od pracodawcy zatrudniającego, chociaż 1 osobę wymaga się zatroszczenia o kwestie związane z bhp, natomiast zatrudniający co najmniej 100 osób musi stworzyć komórkę do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy, której zadaniem będzie sprawowanie nadzoru oraz przeprowadzanie szkoleń dla pracowników.

Średnie zarobki inspektora

Wynagrodzenie, które idzie za tytułem inspektora bhp, wynosi średnio 4000 zł brutto. Wysokość zarobków zależy od kwalifikacji zatrudnionej osoby, a także od rodzaju i wielkości firmy. 

Czy warto zostać inspektorem BHP?

Podsumowując, inspektor bhp jest osobą, która pełni jedną z ważniejszych ról w zakładach pracy. Czuwa nad tym, aby praca była bezpieczna i zostały zachowane wszystkie wprowadzone zasady bhp. Praca inspektora nie należy do łatwych, ponieważ przepisy ulegają ciągłym zmianom, a rozwój technologiczny idzie w dynamicznym tempie, niosąc za sobą nowe i nieznane zagrożenia. Dlatego tak ważne są ciągłe szkolenia i odpowiednia edukacja. Natomiast nic nie zastąpi doświadczenia, które trzeba mieć, aby zostać inspektorem bhp.