Szkolenie okresowe BHP – czy dotyczy wszystkich pracowników? Kto może być zwolniony z kursu? 

Organizowane przez właścicieli firmy szkolenia bhp spełniają bardzo ważną funkcję, a mianowicie pozwalają przekazać potrzebną i przydatną wiedzę oraz informują o zagrożeniach na danym stanowisku. Uzyskane wiadomości pozwalają na wykonywanie obowiązków zawodowych bez szkody na życiu oraz zdrowiu. Jednak wiedza ulega przedawnieniu, a pracownicy zapominają o ważnych zasadach obowiązujących w zakładzie pracy, dlatego tak ważny jest udział w okresowych szkoleniach. W trakcie seminarium, kursu albo webinaru przekazywane są aktualizacje przepisów prawa oraz wiedza ściśle związana z wykonywanym zawodem. Potwierdzenie zdobytych informacji oraz umiejętności w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy wpływa nie tylko na komfort wykonywanych obowiązków zawodowych, ale dodatkowo pozwala uniknąć pogorszenia stanu zdrowia, a nawet utraty życia. Mimo roli, jaką spełniają szkolenia okresowe, można wskazać grupę osób, która nie musi regularnie uczęszczać na kursy czy webinary – kto się w niej znajduje? 

Dlaczego organizowane są szkolenia okresowe BHP?

Szkolenie okresowe bhp odgrywa dużą rolę w przestrzeganiu bezpieczeństwa zatrudnionych osób. W trakcie kursu czy seminarium przekazywane są informacje związane ze zmianą w przepisach, modyfikacjami wprowadzonymi w firmie albo zastosowaniem nowych technologii. Pracownicy mogą przypomnieć sobie ważne informacje oraz ugruntować wiedzę, co ułatwia wykonywanie obowiązków zawodowych i daje gwarancję bezpieczeństwa. Uczestnicy zapoznają się także z nowinkami o charakterze techniczno-organizacyjnymi, a mianowicie:

• uzyskują wiedzę o czynnikach środowiska pracy, które są niebezpieczne dla nich samych oraz współpracowników. Niebezpieczne mogą być używane  substancje oraz przedmioty, oprócz tego niektóre z nich niekorzystnie wpływają na stan zdrowia, a nawet stanowią zagrożenie dla życia. Instruktorzy przekazują informacje o właściwym używaniu różnorodnych środków, metod postępowania oraz działań zapobiegawczych, 
• zapoznają się albo mają przypominane przepisy prawa oraz zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, które są ściśle związane z charakterem ich obowiązków oraz wykonywaną pracą.  Szkolenie jest dopasowane do konkretnego stanowiska pracy oraz bierze pod uwagę odpowiedzialność pracownika za wykonywane działania, 
• uzyskują nowe umiejętności oraz odświeżają wcześniej zdobytą wiedzę umożliwiającą wykonywanie pracy w sposób bezpieczny (nie tylko dla siebie, ale również i współpracowników). Ważna jest także umiejętność niesienia pomocy osobom, które znalazły się w trudnej sytuacji, a ich życie albo zdrowie zostało narażone.

Kto może zostać zwolnione ze szkolenia okresowego BHP?

Szkolenie okresowe bhp jest obowiązkowe, ale w przepisach istnieje kilka przesłanek umożliwiających pominięcie wykonania kursu. Chodzi o osoby, które:

• wykonały szkolenie okresowe bhp u wcześniejszego pracodawcy i nie uległo ono przedawnieniu (pracownik dysponuje odpowiednim dokumentem potwierdzającym ukończenie kursu), 
• wykonały szkolenie okresowe, które jest delegowane dla innego stanowiska, w którego trakcie zostały omówione te same przepisy, zagadnienia i tematyka dotycząca nowego stanowiska. 

Kolejnym przykładem pozwalającym zwolnić pracownika ze szkolenia okresowego bhp jest ukończenie przez niego innego kursu albo szkolenia, uzyskanie dodatkowych umiejętności, doskonalenie zawodowe albo dokształcenie ściśle powiązane z wykonywanym zawodem, przyuczeniem do zawodu i podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, pod warunkiem, że w trakcie realizacji programu zostały umówione te same tematy, które zostają poruszane na szkoleniu okresowym przeznaczonym dla konkretnego stanowiska w zakładzie pracy. W rzeczywistości zwolnienie dotyczy przede wszystkim osób w trakcie studiów podyplomowych związanych z bhp. Jest to uwarunkowane rozbudowanym i bardzo dokładnym programem obowiązującym na uczelni, który pozwala dokładnie umówić wszystkie zagadnienia związane z bezpieczeństwem i dedykowane są do wszystkich grup pracowników. 

Bardzo ważne, żeby szkolenie zwalniające z wykonania kolejnego kursu odbyło się w przyjętych przedziałach czasowych.

Kiedy pracownik dostarczy dokument potwierdzający odbycie szkolenia okresowego bhp, pracodawca powinien upewnić się, że zatrudniona osoba jest w pełni gotowa do rozpoczęcia pracy i nic nie zagraża jej zdrowiu oraz życiu. 

Nawet kiedy zostaną zachowane przesłanki do uniknięcia szkolenia okresowego bhp, pracodawca ma prawo zadecydować o konieczności wzięcia udziału w kursie w celu zapewnienia jeszcze lepszego bezpieczeństwa oraz uniknięcia narażania zatrudnionych osób. 

Zwolnienie ze szkolenia może nastąpić również w przypadku, kiedy pracodawca pełni obowiązki z zakresu bhp. Przypomnijmy, aby zostać pracownikiem służb bezpieczeństwa i higieny pracy konieczne jest ukończenie szkoły średniej albo wyższej oraz nabycie odpowiedniego doświadczenia. Kluczowe znaczenie odgrywa spełnienie wymagań kwalifikacyjny dla służby bhp oraz przestrzeganie innych zasad omówionych w przepisach. 

Kategorie ryzyka w wykonywanej pracy

Bezpieczeństwo pracowników w trakcie wykonywania obowiązków zawodowych powinno stanowić jedno z podstawowych wytycznych każdego pracodawcy. Tylko, dzięki zasadom bhp bez ryzyka dla zdrowia i życia można korzystać z rozwijającej się bezustannie technologii oraz nauki. Nie ma również znaczenia, czy zakład liczy kilka tysięcy pracowników, a może jest ich tylko kilku. Na stopień zagrożeń wpływa przede wszystkim charakter pracy oraz specyfika wykonywanych obowiązków, co wcale nie oznacza, że pracownicy biurowi są zwolnieni ze szkoleń bhp, gdyż są one obowiązkowe dla każdej zatrudnionej osoby. 

Przed rozpoczęciem wykonywania obowiązków zawodowych wszyscy pracownicy muszą przejść szkolenie, w którym zostają im przekazane podstawowe zasady bezpieczeństwa dotyczące całego zakładu pracy oraz instrukcje związane z jego stanowiskiem pracy. Część szkolenia może odbywać się online w formie przygotowanej prezentacji. Po  jego zakończeniu pracownik jest dobrze przygotowany do wykonywania obowiązków zawodowych i nie może tłumaczyć się brakiem wiedzy czy nieświadomością. Nabyte informacje muszą zostać jednak regularnie odświeżane w trakcie szkoleń okresowych. Pracodawca ma obowiązek ich organizacji – informacja na ten temat znajduje się w dziesiątym dziale Kodeksu pracy. 

Na niebezpieczeństwo narażeni są przede wszystkim pracownicy wykonujący obowiązki zawodowe:

• w trudnych warunkach, 
• z wykorzystaniem szkodliwych dla zdrowia czynników, 
• w laboratorium. 

W wymienionych profesjach regularne szkolenia okresowe są niezwykle istotne i wpływają na zmniejszenie ryzyka wypadków, pogorszenia stanu zdrowia, a nawet pozwalają uniknąć śmierci. W innej sytuacji są pracownicy administracyjno-biurowi, którzy nie muszą wykonywać kursów tak często, a czasem są z nich całkowicie zwolnieni. 

Kiedy mowa o bezpieczeństwie w zakładzie pracy nie sposób nie wspomnieć o kategoriach ryzyka, które zostały wyznaczone w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Są one ściśle związane z opłacanymi przez pracodawców składkami na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków w trakcie wykonywania obowiązków w zakładzie pracy oraz chorób zawodowych. Brane są pod uwagę przede wszystkim zagrożenia oraz ich możliwe konsekwencje. 

Wszystkie wymienione kategorie, a wśród nich: 

• produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych,
• produkcja odzieży, 
• produkcja skór i wyrobów ze skór wyprawionych, 
• poligrafia i reprodukcji zapisanych nośników informacji, 
• handel hurtowy i detaliczny pojazdami samochodowymi; naprawa pojazdów samochodowych,
• handel hurtowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi,
• handel detaliczny, z wyłączeniem handlu detalicznego pojazdami samochodowymi,
• transport lotniczy,
• działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi,
• informacja i komunikacja,
• działalność finansowa i ubezpieczeniowa,
• działalność związana z obsługą rynku nieruchomości,
• działalność profesjonalna, naukowa i techniczna,
• działalność organizatorów turystyki, pośredników i agentów turystycznych oraz pozostała działalność usługowa w zakresie rezerwacji i działalności z nią związane,
• działalność detektywistyczna i ochroniarska,
• działalność związana z administracyjną obsługą biura i pozostała działalność wspomagająca prowadzenie działalności gospodarczej,
• administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne, organizacje i zespoły eksterytorialne,
• edukacja,
• działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją,
• pozostała działalność usługowa, gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby
• zaliczane są do trzeciej kategorii bezpieczeństwa, czyli nie są zobligowane do regularnego uczestniczenia w szkoleniach okresowych. 

Jakie są warunki zwolnienia z kursu BHP?

Kiedy wziąć pod uwagę działalność edukacyjną, możemy sprawdzić, że wchodzi w skład trzeciej kategorii, a zatrudnione osoby nie muszą udawać się na regularne kursy bhp. Inaczej przedstawia się sytuacja, kiedy osoby zatrudnione w dziale administracyjno-biurowym albo w szkołach czy uczelniach wymagają dodatkowych szkoleń mających na celu podniesienie stopnia bezpieczeństwa nie tylko ich samych, ale również uczniów czy studentów, nad którymi sprawują opiekę. 

Aby zostać zwolnionym z obowiązkowych kursów bezpieczeństwa i higieny pracy, konieczne jest skontrolowanie warunków pracy oraz miejsc, gdzie wykonywane są obowiązki zawodowe. Kontroli podlegają indywidualne stanowiska oraz całe miejsce pracy. 

Zwróćmy uwagę, że tylko pracownicy administracyjni, czyli na przykład pani zatrudniona w sekretariacie nie musi udawać się na szkolenie, ale już nauczyciele, dyrektorzy, kierownictwo poszczególnych działów i pracownicy gospodarczy mają taki obowiązek. 

Szkolenia okresowe bhp są obowiązkowe dla większości pracowników i mają jedno podstawowe zadanie – ochronić ich zdrowie oraz życie przed niewłaściwym wykonywaniem obowiązków zawodowych, brakiem wiedzy w trakcie pożaru czy innych niebezpiecznych sytuacji. Kursy bezpieczeństwa powinny być łączone z przypominaniem zasad udzielania pierwszej pomocy, gdyż żadna z zatrudnionych osób nie jest w stanie przewidzieć, kiedy umiejętności te okażą się najbardziej potrzebne.