Prace zabronione dla kobiet w ciąży — o czym musi pamiętać przedsiębiorca?

Załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 3 kwietnia 2017 r. (Dz. U. Poz. 796) zawiera wykaz prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla kobiet będących w ciąży, lub karmiących piersią. O czym musi pamiętać pracodawca?

Jakich prac nie może wykonywać kobieta w ciąży?

1 maja 2017 roku wprowadzono wykaz czynności zabronionych dla ciężarnych, a wśród nich prace z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, wliczając do tego głównie ręczny transport ciężarów. Celem przepisów jest zapewnienie bezpiecznych warunków pracy dla kobiet. 

Zasady pracy dla kobiet w ciąży i karmiących piersią

Rozporządzenie w sprawie wykazu prac wzbronionych ciężarnym i kobietom karmiącym zakazuje wykonywania czynności związanych z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, które wykazują albo mogą wykazać negatywny wpływ na zdrowie zatrudnionych osób. 

Wykaz prac niezalecanych kobietom ciężarnym i karmiącym dzieli się na 8 części. W praktyce oznacza to prace związane z wysiłkiem fizycznym i ręcznym transportem ciężarów (wyznaczono normy wysiłku fizycznego i optymalne dopuszczalne ciężary). W zestawieniu znajdują się także informacje związane z przenoszeniem przedmiotów pod górę przy pracy stałej o wadze ponad 1 kg, pchanie lub ciągnięcie przedmiotów, ręczne przenoszenie materiałów ciekłych gorących, żrących lub o właściwościach szkodliwych dla zdrowia (niezależnie od ich masy).

Do tych zasad warto dodać, iż kobiety ciężarne nie mogą wykonywać pracy w pozycji stojącej ponad 3 godziny w czasie zmiany roboczej i pracować nie dłużej niż 50 minut na godzinę przed komputerem. 

W wykazie można znaleźć szczegółowe informacje związane z ograniczeniami w zajęciach realizowanych w mikroklimacie zimnym, gorącym i zmiennym. Dochodzą do tego również prace zakazane w hałasie i wykonywanych w podwyższonym lub obniżonym ciśnieniu. 

Kobiety w ciąży nie mogą wykonywać pracy z wybranymi substancjami chemicznymi, które wykazują chemiczne działanie. W praktyce oznacza to, chociażby rtęć, ołów i tlenek węgla. 

W tym miejscu należy zaznaczyć, że jednym z obowiązków pracodawcy jest przeprowadzenie na własny koszt badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia pracownika, wliczając w to również kobiety w ciąży lub karmiących piersią.

Jak wygląda ochrona pracy kobiet?

Kobiety w ciąży oraz karmiące piersią mają zakazane wykonywanie prac:

  • uciążliwych, 
  • niebezpiecznych, 
  • szkodliwych dla zdrowia 

mogących mieć niekorzystny wpływ na ich zdrowie, przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią.

Wykaz prac wzbronionych kobietom w ciąży i karmiącym dziecko piersią obejmuje prace:

  • związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, w tym z ręcznym transportem ciężarów,
  • mogące mieć niekorzystny wpływ na zdrowie ze względu na sposób i warunki ich wykonywania, z uwzględnieniem rodzajów czynników występujących w środowisku pracy i poziomu ich występowania.

Prace zawarte we wspomnianym wykazie dotyczą zakazu prac dla kobiet w ciąży związanych m.in. z:

  • ręcznym podnoszeniem i przenoszeniem przedmiotów o masie przekraczającej 3 kg;
  • ręcznym przenoszeniem pod górę: jakichkolwiek przedmiotów przy pracy stałej lub przedmiotów o masie przekraczającej 1 kg przy pracy dorywczej (do 4 razy na godzinę pracy i łącznie nie dłużej niż przez 4 godziny w ciągu doby);
  • ręcznym przenoszeniem materiałów ciekłych — gorących, żrących lub o właściwościach szkodliwych dla zdrowia;
  • przewożeniem ładunków na wózku jednokołowym (taczce) i wózku wielokołowym poruszanym ręcznie;
  • pracami w pozycji wymuszonej;
  • pracami w pozycji stojącej łącznie ponad 3 godziny w czasie zmiany roboczej, przy czym czas spędzony w pozycji stojącej nie może jednorazowo przekraczać 15 minut, po którym to czasie powinna nastąpić 15-minutowa przerwa;
  • pracami na stanowiskach z monitorami ekranowymi w łącznym czasie przekraczającym 8 godzin na dobę, przy czym czas spędzony przy obsłudze monitora ekranowego nie może jednorazowo przekraczać 50 minut, po którym to czasie powinna nastąpić co najmniej 10-minutowa przerwa, wliczana do czasu pracy;
  • prace wykonywane w środowisku o dużych wahaniach parametrów mikroklimatu,
  • szczególnie przy występowaniu nagłych zmian temperatury powietrza w zakresie przekraczającym 15°C, przy braku możliwości stosowania co najmniej 15-minutowej adaptacji w pomieszczeniu o temperaturze pośredniej;
  • prace w warunkach narażenia na hałas, którego poziom ekspozycji odniesiony do 8-godzinnego dobowego lub do przeciętnego tygodniowego, określonego w przepisach Kodeksu pracy, wymiaru czasu pracy przekracza wartość 65 dB;
  • inne prace określone w wykazie, w tym wymienione prace w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, w narażeniu na działanie szkodliwych substancji chemicznych oraz prace grożące ciężkimi urazami fizycznymi lub psychicznymi.

Na podstawie przepisów rozporządzenia w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią, pracodawca powinien ustalić własny, obowiązujący w jego zakładzie, wykaz prac wzbronionych kobietom.

W dalszej kolejności pracodawcy mają obowiązek przygotowania regulaminu pracy, a w nim nie może zabraknąć wykazu prac wzbronionych dla kobiet. Bardzo istotną rolę odgrywają również normy dla kobiet dotyczące dźwigania zawarte w rozporządzeniu w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych.

Odzież robocza i ochronna — wpływ na bezpieczeństwo pracownic w ciąży i karmiących piersią

Znamy już ogólne zasady, które są obligatoryjne dla kobiet w ciąży i karmiących piersią. W tym miejscu warto tylko przypomnieć pokrótce o roli, jaką odgrywa odzież robocza

Buty robocze znajdują się na samym szczycie listy. Zabezpieczają one przed ostrymi przedmiotami, chronią stopy przed gorącym i zimnym podłożem. Buty robocze chronią przed zabrudzeniem, zapewniają maksymalną wygodę i higieniczność w trakcie pracy. Do tego pracownik jest zabezpieczony przed chemikaliami, ogniem i innymi zagrożeniami.

Rękawice ochronne i rękawice robocze zabezpieczają dłonie przed skaleczeniami, obtarciami, zakażeniemi, zarażeniami, podrażnieniami, zapaleniem skóry, ekstremalną temperaturą czy przed kontaktem z substancjami żrącymi i toksycznymi. Rękawice są używane w wielu zakładach, fabrykach, firmach, stanowią one niezbędny element strojów roboczych w wielu profesjach. 

Kaski ochronne i okulary ochronne są używane w pracach, gdzie konieczność zabezpieczenia głowy i narządu wzroku pozwala chronić przed kontuzjami, dyskomfortem, a nawet trwałym uszczerbkiem na zdrowiu. 

Hurtownia BHP zapewnia jakże potrzebną dla pracownic w ciąży i kobiet karmiących piersią odzież roboczą, obuwie i inne akcesoria, które zapewniają wyższy poziom bezpieczeństwa dla zatrudnionych osób.