Zadaniem pracodawcy jest zapewnić pracownikowi takich warunków pracy, które złagodzą a nawet zapobiegną przykrym dolegliwościom w pracy biurowej i przy komputerze. Nie da się ukryć, że jeśli pracownikowi wykonującemu pracę jest niewygodnie, to nie jest w stanie skupić się na powierzonych mu zadaniach, potrafi być rozdrażniony, szybciej się męczymy, a co za tym idzie ma problemy z motywacją.

Aby lepiej poznać samo pojęcie ergonomii i związane z nią zagadnienia trzeba zaznajomić się z pewnymi definicjami i poznać odpowiedzi na nurtujące nas pytania. Czym jest ergonomia? Jak wygląda jej podział? Jak zaplanować ergonomiczne miejsce pracy? I jeszcze kilka. Dokładnie czytając niniejszy tekst wszystko się wyjaśni.

Czym jest ergonomia?

Ergonomia to dziedzina nauki, która zajmuje się zagadnieniami związanymi z bezpieczeństwem w miejscu pracy. Fundamentalnym obszarem zainteresowań tej dziedziny jest dostosowanie pracy do psychofizycznych możliwości pracownika, jakimi są możliwości:

• morfologiczne – powiązane z zewnętrzną lub wewnętrzną budową ciała człowieka,
• fizjologiczne – związane z funkcjami i reakcjami fizjologicznymi, takimi jak czynność mięśni, mózgu czy narządów zmysłu,
• psychiczne – obejmujące obszar psychiki człowieka, poziom jego inteligencji czy stopień wrażliwości emocjonalnej.

Misja ergonomii polega na badaniu i analizie warunków pracy i dostosowywaniu ich do wytycznych tak, by organizacja miejsca pracy odpowiadała zapisom zwartym w regulaminie BHP. Pamiętajmy, że wymagania z dziedziny ergonomii uregulowane są prawnie.
Projektanci, konstruktorzy czy organizatorzy pracy dla zapewnienia wymagań ergonomii, posługiwać powinni się;

• polskimi normami,
• przepisami wykonawczymi do kodeksu pracy,
• prawem budowlanym i aktami wykonawczymi do niego.

Ergonomia w kontekście projektowaniem/planowania narzędzi, wyposażenia i zadań

Idąc dalej w temacie ergonomii wiedzieć trzeba, że zajmuje się ona projektowaniem/planowaniem narzędzi, wyposażenia i zadań. I tak:

• narzędzia to zarówno zwykły ołówek czy wkrętak, spisane zasady działania, a także cały system przemysłowy,
• wyposażenie zawiera w sobie w szczególności linie produkcyjne, agregaty, urządzenia domowe i urządzenia sportowe,
• zadanie to umysłowe lub fizyczne działanie wykonywane w różnym czasie i w różnym miejscu, czyli w pracy, w domu czy w czasie wolnym od pracy.

Co na celu ma ergonomia?

Celem ergonomii jest zapewnienie odpowiednich warunków w miejscu pracy, które zminimalizują ryzyko wypadków przy pracy. niezwykle ważne jest, w jakich warunkach pracownik wykonuje swoje zadania, czy są one do niego dopasowane i czy zagwarantowane zostało mu bezpieczeństwo. Pamiętajmy, że stanowiska pracy dopasowywane mogą być do odpowiednich warunków, nie tylko w chwili kiedy są tworzone. Cały czas istnieje możliwość poprawienia tych, już funkcjonujących, tak by właściwa ergonomia miejsca pracy zwiększyła wydajność pracowników.

Zagrożenia związane z pracą przy komputerze

Choć dbałość o pracowników w kwestii bezpieczeństwa i komfortu pracy z roku na rok się poprawia, a wiedza i odpowiedzialność pracodawców wzrasta, to jeszcze nie wszystkie stanowiska komputerowe w Polsce spełniają wymogi ergonomii stanowiska pracy oraz prawa zapewniające komfortowe i zdrowe miejsce do pracy.
Pamiętać trzeba, że praca umysłowa wykonywana jest najczęściej w pozycji siedzącej. Może stać się zatem bardzo uciążliwa dla organizmu. Długi okres pracy z komputerem wraz z niekorzystnymi czynnikami powodować może dolegliwości zdrowotne. Długotrwała immobilizacja organizmu obciąża kręgosłup i mięśnie pleców, jak również powoduje spowolnienie procesów fizjologicznych. Praca schematyczna jest bardzo często monotonna, zatem w dłuższym okresie powodować może znużenie i zmniejszenie zaangażowania w należyte jej wykonywanie. Praca intensywna wykonywana jest często pod presją czasu. To skutkuje zmęczeniem, bólami głowy, frustracjami i stresem. Praca z komputerem powoduje często problemy z oczami, dłońmi, ramionami i nogami. Wszystkie te elementy zmniejszają efektywność oraz satysfakcję z pracy, co za tym idzie przyczynić mogą się do częstszych absencji. Tym problemom można zapobiegać projektując stanowisko pracy zgodnie z zasadami ergonomii. Ewidentnie poprawi to komfort pracy, zwiększając zadowolenie zarówno pracownika, jak i pracodawcy.

Jakie zagrożenia dla zdrowia wiążą się z pracą przy komputerze?

Praca przy komputerze sprzyja takim zagrożeniom, jak:

• zawroty głowy spowodowane przeciążeniem oczu, niewygodnym stanowiskiem pracy, częstym korzystaniem z okularów i stresem,
• bóle głowy na skutek promieniowania elektromagnetycznego, zmęczenia oczu i przyjmowania złej pozycji siedzącej,
• podrażnienia błony śluzowej to reakcja na duże stężenie ozonu w powietrzu, wywołane np. korzystaniem z drukarki laserowej,
• dolegliwości natury psychicznej, których przyczynami mogą być zaburzenia widzenia i elektrostres, dają o sobie znać na stanowisku pracy lub w jego bezpośrednim otoczeniu,
• syndrom Sicca widoczne zmniejszenie częstotliwości mrugania oczyma spowodowane długotrwałym kontakcie z monitorem,
• zespół cieśni nadgarstka jest następstwem nieprawidłowego ułożenia rąk przy korzystaniu z klawiatury, czyli przeguby uniesione ku górze,
• zaburzenia krążenia w kończynach dolnych, będące rezultatem nieprawidłowej pozycji przy komputerze,
• dolegliwości kręgosłupa i pleców wywołane aranżacją stanowiska komputerowego zaprzeczającą zasadom ergonomii,
• usztywnienie mięśni będące skutkiem przyjmowania nieprawidłowej pozycji w trakcie pracy przy komputerze oraz złym ustawieniem monitora,
• podrażnienie skóry wywołane permanentnym atakowaniem skóry przez dodatnio naładowane cząstki kurzu odpychane przez monitor w kierunku operatora,
• alergie nasila się na stanowisku pracy lub w jego bezpośrednim otoczeniu,
• dolegliwości układu szkieletowo – mięśniowego, mimo iż wydawać się mogą błahe, prowadzą często do poważnych stanów zwyrodnieniowych w odcinku szyjno-barkowym, nadgarstkach i palcach oraz okolicach ud i krzyża,
• Repetitive Strain-Injury Syndrom (RSI) czyli zespół urazów wywołanych jednostronnym, chronicznym przeciążaniem kończyn górnych na obszarze dłoń - bark.
• Cumulative Trauma Disorders (dolegliwości powstającego w wyniku mikrourazów), to inaczej ujmując psychiczne i fizyczne urazy, występujące w stałym miejscu, a wywołane biomechanicznym działaniem na specyficzną cześć ciała, w tym plecy, nadgarstki, ręce, kark. CTD różni się od tradycyjnego zmęczenia mięśni tym, że nie objawia się w krótkim okresie, syndrom CTD powstaje w wyniku powtarzających się niesprzyjających warunków.

Na czym polega ergonomia pracy przy komputerze?

Ergonomia pracy przy komputerze polega na perfekcyjnym przystosowaniu stanowiska i środowiska pracy oraz zorganizowaniu wszystkiego tak, aby wykorzystać psychofizyczny potencjał pracownika nie narażając go, przy tym na niedogodność i problemy zdrowotne. Nieprzystosowane stanowisko wpływa negatywnie na bezpieczeństwo oraz wydajność pracownika i sprzyja stresowi, zmęczeniu, rozkojarzenie i złemu samopoczuciu.
Dziś dużo miejsca, również na łamach naszego blogu poświęca się ergonomii stanowiska pracy przy komputerze w czasie home office, która nie może odbiegać od biurowych standardów, ale wiąże się często ze zmianą domowej aranżacji i czynnikami, które towarzyszą zawodowej pracy w domu.

Ergonomia w podziale na strefy oraz zalety ergonomicznego miejsca pracy

Jakie są strefy ergonomiczne?

Podstawowa strefa robocza to obszar na biurku, do którego wygodnie można dotrzeć, przy pozycji siedzącej całkowicie z tyłu na krześle z łokciami rozluźnionymi po bokach. Tu przechowywane powinny być najczęściej używane przedmioty. Drugorzędna strefa robocza to obszar na biurku, do którego sięgnąć można, kiedy plecy nadal stykają się z oparciem, a ręce są wyprostowane. To miejsce do przechowywania rzadziej używanych przedmiotów. Wszystko, co znajduje się na biurku poza strefą podstawową i drugorzędową, powoduje potrzebę pochylania się i sięgania, co może zwiększać ryzyko powtarzających się mało zręcznych ruchów, prowadzących do dyskomfortu. Spróbujmy zatem zbliżyć ten przedmiot lub wstań i podejdź do niego, aby go wziąć.
WAŻNE! Zawsze pamiętać należy, jak istotne jest ergonomiczne ustawienie monitora, jak również ochronie oczu przed monitorem, czyli okularach korekcyjnych dla pracownika

Cztery strefy ergonomiczne:
Strefa 1
Wielogodzinne siedzenie na krześle bez właściwego wsparcia dla nóg i pleców, doprowadzić może do osłabienia krążenia, być przyczyną bólu pleców oraz przemęczenia.
Strefa 2
Pisanie na klawiaturze oraz używanie myszy średnio przez 8 godzin dziennie bez prawidłowego wsparcia, powodować może napięcie nerwu pośrodkowego i doprowadzić do zespołu cieśni nadgarstka.
Strefa 3
Przymus wychylania się ze stanowiska pracy i przybierania wymuszonych pozycji jest dużym obciążeniem dla układu szkieletowo-mięśniowego.
Strefa 4
Strefa ta obejmuje zagadnienia związane z organizacją okolic miejsca pracy oraz wszelkie aspekty, mające wpływ na efektywność, samopoczucie oraz komfort w miejscu pracy.

Czym jest ergonomiczne miejsce pracy?

Poznajmy różnice między ergonomicznym, a nieergonomicznym miejscem pracy, zwracając uwagę na różnice.

• Ergonomiczne miejsca pracy to miejsca zaprojektowane tak, aby spełniać funkcjonalne potrzeby pracowników. Miejsca takie powinny być elastyczne, wspierać w trakcie wykonywania pracy, pozytywnie wpływać na dobre samopoczucie oraz wydajność użytkownika.
• Nieergonomiczne miejsce pracy nie ma rzecz jasna, nic wspólnego z brakiem atrakcyjnego wyglądu. Nie można jednak dać zwieść się pozorom. Piękne i nowoczesne stanowisko pracy, nie zawsze oznacza, że jest ono funkcjonalne. Pamiętajmy, że miejsce pracy wspierać powinno zdrowie i efektywność pracowników.

Zalety ergonomicznego miejsca pracy

Zalety ergonomicznego miejsca pracy:

• zwiększona efektywność
• mniejsza absencji
• poprawa stanu zdrowia i samopoczucia,
• zwiększone zaangażowanie pracowników,
• dostosowujący się rozwiązania na przyszłość,
• zmniejszenie ryzyka wystąpienia urazów.

Polepszanie warunków pracy poprzez zapewnieniu pracownikowi komfortu i bezpieczeństwa zgodnego z ergonomią owocować będzie zaletami ergonomicznego miejsca pracy.

Do pracodawców

Idziemy z postępem, w tworzeniu i działaniu, zarządzaniu i nadzorowaniu, przestrzeganiu przepisów ogólnych i przepisów BHP. Pamiętać należy też o czynnikach stwarzających szczególne zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka w miejscu pracy, których oddziaływanie na pracującego doprowadzić może do utraty zdrowia, choroby zawodowej bądź innego schorzenia. Każdej szanującej się firmie zależy, aby jej pracownicy byli zadowoleni. Dlatego dokłada starań, które zapewnią stabilne i bezpieczne warunki pracy. Ergonomia w pracy biurowej i przy komputerze działa pozytywnie zarówno na rzecz ludzi, jak również na rzecz biznesu. Korzystanie z ergonomicznych rozwiązań działa pozytywnie na produktywność oraz lepsze samopoczucie pracownika. Optymalizacja stanowiska pracy skierowana jest dla pracowników fizycznych i biurowych. Zła ergonomia doprowadzić może pracowników, którym brakuje motywacji do frustracji i stresu. Pamiętajmy, że prawidłowo przygotowane miejsce pracy wpływa na efektywność. Ergonomia pokazuje wkład i zaangażowanie pracodawcy w dbałość o bezpieczeństwo i zdrowie pracowników. Sprzyjanie kulturze bezpieczeństwa i higieny pracy prowadzi do poprawienia wydajności pracowników.
WAŻNE! Filarami każdej firmy są ludzie. Dzięki nim firma osiągnąć może sukces. Sukces przedsiębiorstwa to sukces ludzi i odwrotnie.

Ergonomia w pracy – obowiązki pracodawcy czy fanaberie pracownika?

Zastanawiamy się czy ergonomiczne stanowisko pracy biurowej jest zbędną fanaberią czy w rzeczywistości wpływa na efektywność pracy i zdrowie pracowników. Można by przypuszczać, że ergonomia w pracy to zbyteczny chwyt marketingowy, który ma nakłonić do kupowania droższego sprzętu. Jednak, jak podkreślają specjaliści od bezpieczeństwa pracy ergonomia na każdym stanowisku pracy niezbędna jest dla zdrowia oraz samopoczucia pracowników.

Wskazówki pomagające zadbać o zdrowie w pracy

Kilka wskazówek, które pomogą zadbać o zdrowie w pracy:

• zróbmy sobie aktywną przerwę,
• co jakiś czas, wstańmy i rozruszajmy się,
• trzymajmy głowę prosto,
• podczas pracy przy biurku również można się ruszać, siedźmy ale nie w bezruchu.

Pełna oferta sprzedażowa naszego sklepu znajduje się na www.bezpieczenstwo-bhp.pl