Stres w pracy – jak sobie radzić?

Wiele czynników sprawia, że stres może wyrządzić nam dużo szkód. Powinniśmy nauczyć się nad nim panować, oswoić go. Sytuacja nie jest najlepsza, kiedy stres jest powodowany pracą – napięcie i dyskomfort można odczuwać zarówno przed udaniem się w miejsce pracy, jak i w trakcie wykonywanych obowiązków. Przyczyn tego stanu jest naprawdę wiele. Może chodzić o złą relację z przełożonym, grono nieprzyjemnych czy uciążliwych klientów, którzy na długo wprawiają w zły humor, a może plotki wśród współpracowników i brak swobodnej relacji z kolegami z pracy. Na szczęście istnieją sprawdzone sposoby radzenia sobie ze stresem. Przekonaj się, co poprawi samopoczucie, a następnie wprowadź w życie potrzebne zmiany. 

Jak pozbyć się stresu towarzyszącego pracy?

Stres jest potrzebny w życiu każdego człowieka, gdyż w małych ilościach działa mobilizująco oraz aktywizująco. Mowa o eustresie, który ma pozytywne, lekkie działanie i nie wyrządza żadnych szkód. Jednak drugi rodzaj stresu ma niekorzystny wpływ na to, jak się czujemy, jak funkcjonujemy i może wyrządzić ogromną krzywdę. Długotrwały stres ma działanie destrukcyjne, przekłada się na znacznie wolniejszą reakcję, a nawet wywołuje paraliż, przez co nie jesteśmy w stanie nic zrobić, a jedynie biernie obserwować sytuację. Niestety, zdarza się to w wielu miejscach pracy, a czynników stresogennych jest mnóstwo. Większa część zatrudnionych osób przyznaje wprost, że wykonywana praca jest dla nich stresująca, tak samo, jak ilość powierzonych obowiązków, konsekwencje niewykonania zadań czy presja czasu. Każdy z tych przypadków ma ogromny wpływ na życie. Przede wszystkim pojawiają się poważne problemy ze snem, zmęczenie, z czasem nawet stany lękowe czy depresja. Co zrobić, żeby w porę pomóc sobie czy bliskiej osobie narażonej na nadmierny stres? Poznajmy wszystkie skuteczne sposoby. 

Jak rozpoznać długotrwały stres?

Stres wiąże się z konkretnymi sygnałami wydawanymi przez ludzki organizm. Można zauważyć przede wszystkim napięcie,  ból brzucha i szybkie picie serca. To oczywiście tylko początek, gdyż tak naprawdę można wskazać ponad 50 różnych symptomów. Chodzi zarówno o reakcje, jak i zachowania – co ciekawe wiele z nich nie jest wcale klasycznym objawem stresu, a jest bezpośrednio z nim związane. 

Objawy stresu to:

  • częste wzdychanie, 
  • problemy z oddychaniem, 
  • ataki paniki, 
  • napady płaczu, 
  • obniżony nastrój i zamartwianie się, 
  • suchość w ustach, 
  • trudności w przełykaniu śliny, 
  • ból gardła, 
  • ataki alergiczne, 
  • dzwonienie w uszach, 
  • lodowate stopy i ręce, 
  • wzdęcia. 

Pojawiają się również takie objawy jak wypadające włosy, tiki i nawyki nerwowe, wśród których najczęściej wymienia się wiercenie na krześle, stukanie stopą czy długopisem, szybkie mówienie. Z kolei, kiedy wziąć pod lupę strefę poznawczą zauważa się uczucie samotności, rezygnację, obniżanie własnej wartości, negatywne myślenie o innych, o sobie, o przyszłości. Każdy z wymieniony skutków ubocznych ma wpływ na jakość wykonywanej pracy. 

Przyznaj się do strachu, aby się od niego uwolnić

Nie można leczyć stresu i poprawić samopoczucia, jeżeli brakuje świadomości, że wystąpił problem, a także co stało się jego przyczyną. 

Przyczyną stresu jest najczęściej:

  • krytyka kierownika czy szefa, 
  • zbyt duża ilość obowiązków, 
  • brak czasu, 
  • relacje panujące w firmie, 
  • brak dobrego kontraktu ze współpracownikami, 
  • trudne zadania, często przewyższające kompetencję oraz możliwości, 
  • mobbing. 

Zgodnie z opinią psychologa, dowiadujemy się, że po odnalezieniu przyczyny strachu, droga do poprawy stanu zdrowia i poradzenia sobie z problemem jest łatwiejsza i szybsza. Podstawowe pytanie brzmi: „Co ja mogę zrobić, żeby poradzić sobie z tą sytuację, i jak mogę poczuć się lepiej?”. W dalszej kolejności trzeba już tylko wprowadzić najlepszą, dostosowaną do danej sytuacji technikę radzenie sobie ze stresem. 

Jakie są skuteczne sposoby ograniczenia stresu? Najlepiej postawić na szczerość i otwartość. Jeżeli stres jest związany z wystąpieniem publicznym, warto przedstawić przełożonemu swoje wątpliwości, poprosić o wsparcie albo zmianę prezentera. Jeżeli będzie to niemożliwe, trzeba dużo ćwiczyć (w domu przed lustrem, aby dobre przygotowanie skutecznie ograniczyło odczuwany dyskomfort). Z kolei w przypadku problemów ze współpracownikami, również warto spróbować szczerej rozmowy. Wyjaśnienie pretensji, czy tajemnic przynosi ogromną ulgę i jest w stanie uzdrowić każdą relację. Jeżeli stres jest spowodowany rozpoczęciem nowej pracy, a żadna z nowo poznanych osób nie wydaje się chętna do rozmowy, do pracy warto wziąć książkę – ciekawa lektura w trakcie lunchu może stać się dla kogoś pretekstem do rozmowy albo zająć czas. Innym rozwiązaniem jest zaproszenie na kawę albo wspólne wyjście – ludzie są otwarci, trzeba tylko przełamać strach związany z odrzuceniem. 

Ruch jako skuteczny sposób na zwalczenie stresu

Ruch to przyjaciel wszystkich osób zmagających się ze stresem, napięciem i gorszym humorem uwarunkowanym wykonywaną pracą. Statystyki wprost wskazują, że większość prac jest stresująca, różnią się tylko czynniki stresogenne, dlatego nie należy się temu poddawać, a sesje przed telewizorem zamienić na bieganie, pływanie, jazdę na rowerze czy trening na siłowni. Najlepszym rozwiązaniem, które pozwala szybko usunąć cały stres nagromadzony w organizmie, są ćwiczenia na wolnym powietrzu. Towarzystwo natury, zielony kolor, dotlenienie organizmu i niezastąpione endorfiny potrafią zdziałać cuda. Odczuwany stres zostaje pogłębiony, jeżeli praca siedząca z komputerem łączy się ze spędzaniem czasu wolnego w takiej samej formie, czyli oglądaniem seriali czy śledzeniem mediów społecznościowych. Dla osób, które nie przepadają za wymagającą aktywnością, wystarczy spacer czy jazda na rowerze albo aerobik. 

Porządny odpoczynek jako jedna ze skutecznych metod radzenia sobie ze stresem

Poszukując skomplikowanych metod radzenia sobie ze stresem, często zapominamy o jednej z podstawowych rad, jaką możemy usłyszeć od ekspertów. Mowa o porządnym odpoczynku. Sen pozwala na prawidłowe funkcjonowanie organizmu, dlatego warto zadbać o stały rytm dnia i rutynę. Należy wstawać i kłaść się o tej samej porze, zadbać o korzystanie z urlopu dwa razy w roku, a do tego wzbogacić życie w dodatkowe wyjazdy weekendowe i inne atrakcje. Mając czas dla siebie, realizując swoje hobby, a także dając sobie czas na zresetowanie organizmu i jakże potrzebny odpoczynek można pokonać stres towarzyszący wykonywanej pracy oraz życiu codziennemu. 

Doświadczony psycholog wskazuje, że współcześni ludzie mają poważny problem z odpoczynkiem, gdyż żyjemy na tak wysokich obrotach, ciągle za czymś gonimy, pracujemy ponad normą, a do tego lista rzeczy do zrobienia ciągnie się z nieskończoność bardzo trudno, jest nam zwolnić tempo. To jedna z głównych przyczyn stresu. Odpoczynek jest sztuką, której trzeba się nauczyć, co nie jest łatwe i wielokrotnie wymaga sporych nakładów pracy, jednak nie jest niemożliwe. Pamiętajmy o podstawowej zasadzie – nie możemy odpoczywać, będąc 24 godziny na dobę pod telefonem. Sprawdzanie służbowego laptopa czy odpowiadanie na maile o każdej porze dnia i nocy to gwarancja sporego napięcia nagromadzonego w organizmie. 

Należy stosować metodę małych kroków, gdyż nikt z nas nie jest w stanie pracować całą dobę, 7 dni w tygodniu. Każdy potrzebuje odpoczynku, urlopu, przerwy od pracy. Po dobrze przespanej nocy czy tygodniowych wakacjach w ciepłych krajach człowiek inaczej się czuje i zupełnie inaczej funkcjonuje. Kiedy stres jest wyjątkowo przytłaczający, wystarczy udać się na wakacje, zapomnieć na kilka dni o pracy, wykonywanych obowiązkach i zadbać o przeczytanie dobrej książki, spotkania z najbliższymi i spędzanie jak najwięcej czasu na wolnym powietrzu, przy czym nie dotykając laptopa czy telefonu służbowego. Mają pozostać wyłączone przez kilka dni, co dla wielu osób może być trudnym zadaniem. Pamiętajmy, nie jest to niemożliwe. 

Kiedy emocje opadną sytuacja będzie wyglądać zupełnie inaczej

Nie ma wątpliwości, że stres ma niekorzystny wpływ na organizm człowieka, jednak czasem problem, czy konkretna sytuacja nie jest tak poważna, jak może się to wydawać w danym momencie. Kiedy emocje opadną, można zmienić pogląd na daną kwestię. Pamiętajmy, że działanie pod wpływem nerwów jeszcze nigdy nie wyszło nikomu na dobre, a wręcz jest w stanie spotęgować stres. Nikt nie jest w stanie uniknąć nerwowych momentów, jednak trzeba wtedy zachować nerwy na wodzy i nie dać się wyprowadzić z równowagi. Kiedy emocje chcą wziąć górę, najlepiej jest wyjść do innego pomieszczenia, żeby nie stracić panowania nad sobą, co może przyczynić się do poważnych problemów. Awantura z szefem niemalże na pewno zakończy się zwolnieniem z pracy, a komu jest to potrzebne do szczęścia? Zamiast nerwowego, nieprzemyślanego działania trzeba zadbać o własne emocje i uczucia, wyciszyć się i uspokoić. 

Warto tutaj przybliżyć pewien przykład, a mianowicie, kiedy jesteś bardzo zdenerwowany na klienta i jedyne, o czym marzysz to wysłać mu maila z wyzwiskami, napisz go, ale pod żadnym pozorem nie wysyłaj. Ochłoń, a następnie wróć do wiadomości za godzinę i zamiast frustracji oraz wyzwisk wprowadź kluczowe informacje, suche fakty. To skuteczny sposób ograniczenia odczuwanego stresu i jednocześnie profesjonalna postawa, doceniana przez pracodawcę i odbiorcę wiadomości. 

Unikanie stresorów

Zwalczanie stresu w pracy nie jest łatwe. Kluczowe jest podejście oraz problem, z którym się mierzymy albo kwestie wywołujące napięcie i niepokój organizmu. Aby sytuacja się poprawiła, warto unikać czynników, które odpowiadają za stres. Nie ma tutaj mowy o ucieczce, a jedynie celowym działaniu zmierzającym do przewidywania i zapobiegania niekorzystnym zdarzeniom, uczuciom czy sytuacjom. Im mniej sytuacji stresujących, tym lepsze jest nasze samopoczucie. 

Bezustanna presja czasu to jeden z czynników stresogennych. Pracownikom towarzyszy pośpiech od chwili wejścia do firmy aż do momentu zakończenia dniówki. Każde zadanie miało być gotowe wczoraj, w miejscu pracy brakuje dobrych relacji ze współpracownikami, gdyż wszyscy ze sobą konkurują, każdy chce uzyskać wyższą premię i lepsze stanowisko, co również nie pozwala wypracować warunków pracy wolnej od stresu. Mnóstwo zadań do wykonania, kolejne maile pojawiające się w skrzynce, brak wolnej chwili na zjedzenie obiadu czy wyjście do toalety, a w pokoju obok słychać koleżankę, która beztrosko plotkuje przez telefon i ma zdecydowanie wyższą pensję. Każdy z wymienionych przykładów wywołuje presję i w efekcie coraz wyższy poziom stresu.

Na szczęście, nie trzeba się temu poddawać. Wystarczy opracować dobry plan działania i każdego dnia realizować poszczególne punkty. Zarządzanie czasem jest bardzo istotne, nie warto marnować go na zadania, które wymagają ogromnych nakładów pracy, a nie przynoszą żadnych efektów. Aby ograniczyć stres, można też przekazać część obowiązków innej osobie. Warto porozmawiać z przełożonych, przedstawić listę obowiązków i szczerze omówić problem braku czasu. 

Ta kwestia jest też związana z asertywnością. Umiejętność odmowy wykonania kolejnego zadania jest bardzo ważna. Trzeba zachować więc zdrowy egoizm i nauczyć się mówić „nie”, szczególnie gdy kolejne zadanie stałoby się przyczyną załamania, skomplikowania kalendarza pracy albo innych poważnych konsekwencji związanych z presją czasu i nadmiarem obowiązków. 

Jak sobie radzić ze stresem w pracy – kilka słów podsumowania

Stres w pracy towarzyszy większości pracowników. Jedni lepiej sobie z nim radzą, a inni gorzej. Warto sięgnąć po skuteczne sposoby walki z napięciem i dyskomfortem, a także skutkami ubocznymi nadmiaru pracy, trudnych relacji czy nieplanowanych wydarzeń. Należy przede wszystkim unikać czynników stresogennych, a także ćwiczyć, gdyż to najlepszy sposób usunięcia nadmiaru stresu z organizmu. Wytwarzane endorfiny mają wielką moc, ale trzeba też pamiętać o opanowaniu emocji. 

Stres ma niekorzystny wpływ na całe życie, samopoczucie oraz jakość wykonywanej pracy. Na szczęście można go pokonać albo przynajmniej maksymalnie ograniczyć. Jeżeli zmiany w miejscu pracy są niemożliwe, należy zacząć szukać nowego zatrudnienia.