Świadectwo charakterystyki energetycznej — kiedy jest potrzebne?

Aby dowiedzieć się, ile energii jest wymagane do ogrzewania oraz wentylacji budynku bądź jego części, przygotowania ciepłej wody użytkowej, chłodzenia, a także oświetlenia dla budynków niemieszkalnych konieczne jest uzyskanie świadectwa charakterystyki energetycznej. Poniżej znajdują się szczegółowe informacje, jaką rolę odgrywa dokument, a także, kiedy jest potrzebny. 

Świadectwo charakterystyki energetycznej — co to za dokument?

Świadectwo charakterystyki energetycznej to dokument wyznaczający rozmiar zapotrzebowania na energię w budynku bądź jego części. Mowa o energii używanej do zaspokojenia potrzeb energetycznych, czyli energii wykorzystywanej do ogrzewania oraz wentylacji, uzyskania ciepłej wody użytkowej, chłodzenia i innych. 

Można wskazać sytuacje, kiedy uzyskanie świadectwa charakterystyki energetycznej budynku bądź części budynku jest uwarunkowane obowiązującymi przepisami prawa europejskiego. Zadanie, jakie spełnia dokument to promowanie budownictwa efektywnego energetycznie oraz poprawa świadomości społecznej względem możliwości oszczędzania energii w budynkach albo ich wybranych częściach. Informacje widniejące w świadectwie pozwalają, aby właściciel najemca bądź osoba korzystająca z nieruchomości mogła wyznaczyć szacowane roczne zapotrzebowanie na energię. W praktyce zainteresowana osoba uzyskuje informacje dotyczące kosztu utrzymania uwarunkowanego zużyciem energii.

Ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 roku o charakterystyce energetycznej budynków wyznacza zasady przygotowania i przekazywania świadectw charakterystyki energetycznej budynków. 

Świadectwo charakterystyki energetycznej nie jest obowiązkowym dokumentem, gdy korzysta się z wybudowanego budynku bądź lokalu na własny użytek, czyli nie będzie on zarówno sprzedawany, jak i wynajmowany.

Obowiązek przygotowania świadectwa charakterystyki energetycznej – kiedy?

Można wymienić kilka sytuacji, kiedy przygotowanie świadectwa charakterystyki energetycznej jest obowiązkowe. Dokument musi zostać dostarczony nabywcy bądź najemcy w chwili, kiedy budynek, część budynku albo lokal zostaje:

• zbywany na podstawie umowy sprzedaży, 
• zbywany na podstawie umowie sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, 
• wynajęty.

Reasumując, dokument jest przygotowywany w celu dostarczenia go do najemcy bądź kupującego, czyli w trakcie najmu bądź sprzedaży budynku albo jego części (obowiązek jest wyznaczony w ustawie o charakterystyce energetycznej budynków od 2015 roku). Warto mieć świadomość, że we wcześniejszych latach w ustawie prawo budowlane nie wyznaczono tego obowiązku.

Świadectwo musi zostać umieszczone w miejscu dobrze widocznym dla następujących budynków:

• o powierzchni użytkowej przekraczającej 250 m2, w których zlokalizowane są organy wymiaru sprawiedliwości, prokuratura albo organy administracji publicznej, pod warunkiem że ma w nich miejsce obsługa interesantów, 
• o powierzchni użytkowej przekraczającej 500 m2, w których świadczone są usługi dla ludności (pod warunkiem że świadectwo zostało wcześniej przygotowane). 

Inwestor ma obowiązek przygotować i dodać świadectwo charakterystyki energetycznej do zawiadomienia o sfinalizowaniu budowy obiektu budowlanego bądź do wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie (obowiązek istnieje od 28 kwietnia 2023 roku), jednak nie dotyczy on domów, których powierzchnia nie przekracza 70 m2 zabudowy do własnych celów mieszkaniowych. 

Za wydanie zlecenia o wykonanie świadectwa charakterystyki energetycznej odpowiada:

• właściciel bądź zarządca budynku (dotyczy sprzedaży, bądź najmu), 
• osoba, której przyznano spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu (dotyczy zbycia tego prawa bądź najmu lokalu), 
• osoba, która korzysta ze spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu (dotyczy najmu lokalu), 
• inwestor (przed dostarczeniem zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego bądź wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie). 

Jeżeli sprzedaż bądź najem odnosi się do budynku, wymagane jest przygotowanie świadectwa charakterystyki energetycznej budynku. Z kolei, gdy sprzedaż albo najem odnosi się do części budynku bądź lokalu, wymagane jest przygotowanie świadectwa charakterystyki energetycznej części budynku. 

Zgodnie z obowiązującymi przepisami zarówno nabywca, jak i najemca nie mogą zrzec się prawa do otrzymania świadectwa. 

W jaki sposób przekazywane zostaje świadectwo?

Świadectwo charakterystyki energetycznej zostaje przygotowane i dostarczone w formie papierowej. Na dokumencie musi pojawić się numer nadany w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków. Wymagany jest także podpis osoby uprawnionej. 

Po nowelizacji przepisów, która miała miejsce 28 kwietnia 2023 roku świadectwo może zostać dostarczone także w formie elektronicznej — warunkiem jest występowanie na nim numeru nadanego w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków i podpisanie kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym bądź podpisem osobistym osoby uprawnionej. 

Po przekazaniu świadectwa stosowna adnotacja widnieje w akcie notarialnym. Z kolei, gdy dokument nie zostanie przekazany — notariusz jest zobowiązany do pouczenia zobowiązanego do przekazania świadectwa o karze grzywny za niewywiązanie się z ciążącego na nim obowiązku.

Czy świadectwo charakterystyki energetycznej ma datę ważności?

Świadectwo charakterystyki energetycznej jest ważne przez 10 lat, liczonych od momentu jego przygotowania. Data ważności świadectwa zostanie utracona przed upływem terminu, gdy wykonane zostaną roboty o charakterze budowlano-instalacyjnym, na skutek których zmieni się charakterystyka energetyczna budynku bądź części budynku (mowa o wymianie okien, wymianie źródła ciepła czy dociepleniu budynku).